Terug naar zoekresultaten

2.19.149 Inventaris van het archief van de Centrale Raad voor Kinderuitzending. (1942) 1947-1988

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

2.19.149
Inventaris van het archief van de Centrale Raad voor Kinderuitzending. (1942) 1947-1988

Auteur

J.A.A. Bervoets

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2005 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Centrale Raad voor Kinderuitzending
CRK

Periodisering

archiefvorming: 1947-1988
oudste stuk - jongste stuk: 1942-1988

Archiefbloknummer

I26

Omvang

; 104 inventarisnummer(s) 5,00 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Centrale Raad voor Kinderuitzending, , 1947-1988

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief heeft betrekking op organisaties voor kinderuitzending om medische redenen (naar vakantie- en herstellingsoorden) en kindertehuizen, waarin deze kinderen ook 's nachts worden verzorgd. Het archief bevat stukken betreffende de organisatie, het beleid, subsidie en het contact met inrichtingen van kinderuitzending en medische kindertehuizen.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Geschiedenis van de kinderuitzending
Onder kinderuitzending wordt verstaan: de tijdelijke of langdurige plaatsing van kinderen buiten het ouderlijk gezin om medische redenen. De daarvoor bestemde inrichtingen zijn:
  • herstellingsoorden waarbij langdurige verpleging noodzakelijk is,
  • vakantiekolonies, waarbij kinderen uit een stedelijk milieu (de zog. "bleekneusjes") worden geplaatst om aan te sterken
  • (kolonie-)huizen voor lichamelijk gebrekkigen
  • tehuizen voor geestelijke gezondheidszorg (bijvoorbeeld 'psychisch labielen').
  • Medische kinderdagverblijven.
Deze inrichtingen ontstonden op particulier initiatief: zo werd het eerste Nederlandse kinderhuis te Zeist opgericht door de Vrouwen van Bethanië, een katholieke lekenorde die op liefdadigheid gericht was. In de daarop volgende jaren werden in de badplaatsen Scheveningen, Zandvoort, Wijk aan Zee, Katwijk aan Zee, Domburg, Vlieland en Schiermonnikoog. In de statuten van de Raad, zoals die in 1947 waren vastgesteld, is ook sprake van uitzending naar pleeggezinnen.
De meest markante vormen van kinderuitzendingen vlak na de Tweede Wereldoorlog waren de vakantiekolonies, waarvan het BIO-vakantieoord bij Bergen aan Zee de meeste bekendheid kreeg door zijn permanente bioscoopcollectes. De uitgezonden kinderen waren immers vaak afkomstig van ouders, die financieel niet in staat waren een dergelijke vakantie te bekostigen. Toen de noodzaak voor 'aansterking' verdween, werden deze collectes voortgezet voor een BIO-herstellingsoord, dat zich met 'lichamelijk gebrekkige' kinderen bezig hield. De kinderuitzending, oorspronkelijk bedoeld voor tijdelijk verblijf, werd in toenemende mate bemoeienis met medische kindertehuizen, waar kinderen van leerplichtige leeftijd of jonger door de een of andere psychische of fysieke oorzaak genoodzaakt werden langdurig te verblijven.
De Centrale Raad voor Kinderuitzending
Dit had ook zijn afspiegeling in de geschiedenis van de Centrale Raad voor Kinderuitzending, die reeds vóór de oorlog was gevormd. In 1943 werd zij opgeheven door toedoen van de bezetter en in 1945 werd een Commissie voor de Wederopbouw gevormd, die de herleving van de raad moest bewerkstelligen.
De raad werd in 1947 formeel heropgericht. Leden waren alle particuliere organen die bij het uitzenden of opnemen van kinderen betrokken waren, dus ook de organisatoren van reizen naar vakantiekolonies. . Allengs beperkte de bemoeienis van de raad zich tot de kinderverzorging, waarvoor zij een opleiding verzorgde, en de kindertehuizen. Dit was mede het gevolg van het subsidiebeleid van de rijksoverheid, die het kinderzorgbeleid onderdeel maakte van het gehele medische verzorgingspakket. Dit viel onder de minister, belast met volksgezondheid ( Van 1947 tot 1971: Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, van 1971 tot 1982: Minister van Volksgezondheid en Milieuhygiëne, van 1982 tot 1994 Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. ) . Deze subsidieerde aanvankelijk de uitzendingen van kinderen naar vakantiekolonies, maar allengs ging het subsidiebeleid synchroon met het medische verzekeringsbeleid. Vooral de totstandkoming van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten in 1969 leidde ertoe dat de subsidie zich beperkte tot inrichtingen die krachtens deze wet werden erkend en dus onder het verzekeringspakket vielen. Dat waren dus inrichtingen waarin kinderen permanent verbleven: de medische kindertehuizen. Deze tehuizen onderscheiden zich van de medische kleuter- en kinderdagverblijven doordat ook nachtverblijf noodzakelijk was. De benaming van de Raad werd echter vooralsnog niet aangepast, omdat een statutenwijziging daartoe op zich liet wachten. In 1982 kwam het uiteindelijk tot een statutenwijziging en werd de raad omgedoopt tot Centrale Raad voor Jeugdgezondheidszorg.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archief werd opgemaakt en beheerd door het secretariaat van raad. Na de opneming van zijn rechtsopvolger, de Centrale Raad voor Jeugdgezondheidszorg vereniging in de Nationale Ziekenhuisraad werd het archief summier geschoond en van een plaatsingslijst voorzien.
Het archief werd in december 2001 door de Nationale Ziekenhuisraad geschonken aan het Algemeen Rijksarchief.
Schenking (van een niet overheidsarchief)
De verwerving van het archief
Het archief is door schenking verworven.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
De kern van het van de raad bestaat uit series vergaderstukken van de raad, het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur. Deze series werden uitgebreid met de vergaderstukken van subcommissies die tijdelijk of permanent door de raad werden ingesteld om de verandering van haar taak te regelen: voor specialistisch overleg of onderzoek naar werking en structuur van de raad. Soms werden ook afzonderlijke series circulaires en correspondentie door deze organen gevormd. Een enkele keer vormde het secretariaat dossiers over specifieke onderwerpen, met name in de jaren '50.
Selectie en vernietiging
Uit het archief is 20% van het bestand verwijderd, omdat de stukken niet voor blijvende bewaring in aanmerking kwamen.
Vernietigd werden stukken betreffende:
  • Het plaatsen van leerling kinderverzorgsters in kindertehuizen;
  • Het beoordelen van stages van leerling kinderverzorgsters ten behoeve van een diploma kinderverzorgster (de eindbeschikking over het diploma werd niet in de stukken aangetroffen); deze stukken zullen tot 2019 bewaard blijven.
  • Presentielijsten van bestuursvergaderingen met correspondentie over aan- en afwezigheid;
  • Correspondentie over de organisatie van vergaderingen en de declaratie van kosten.
Verantwoording van de bewerking
Het archief werd aangetroffen in niet houdbare archiefenveloppen en moest worden verpakt in omslagen en archiefdozen. Hierbij is de bij de nummering oorspronkelijke volgorde gehandhaafd, maar in de beschrijvende inventaris zijn de series samengevoegd. Hierdoor was het mogelijk om door een toelichting op de werkzaamheden van de bestuursorganen iets meer mee te delen over de globale inhoud van de correspondentie. De beschrijving van de bijgevoegde plaatsingslijst is gecontroleerd en de inhoud van de dozen is in kleinere eenheden herverpakt.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Centrale Raad voor Kinderuitzending, nummer toegang 2.19.149, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, CRK, 2.19.149, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen