2.19.042.09 Inventaris van het archief van de Vereniging Handelsrecht, 1918-1978

Handelsrecht was oorspronkelijk “privaatrecht voor kooplieden”, Daarvoor werd oorspronkelijk door keizer Napoleon een Code de commerce ingevoerd, dat in het toenmalige keizerrijk de oude gildenregels verving en dat na de onafhankelijkheid van Nederland werd gehandhaafd. In 1838 werd deze Code Napoléon vervangen door het Wetboek van Koophandel. Tachtig jaar later was de Eerste Wereldoorlog voorbij, en daarmee in het neutrale Nederland een crisis in het bankwezen, goederendistributie en een door de staat gedreven ondernemingskartel. Daarnaast werden regels van economisch verkeer mede bepaald door aan de praktijk ontleende uitspraken van de Hoge Raad over rechtmatigheid van handelen, die buiten het Wetboek van Koophandel vielen. Ondernemingsrecht had te maken met vraagstukken van internationaal privaatrecht en met regelgeving op het gebied van verzekeringen, arbeidsrecht, en de daaruit voortvloeiende concurrentiebedingen. Naast de traditionele universitaire instellingen waren er ook handelshogescholen in Tilburg en Rotterdam opgekomen, die het recht vanuit de economische praktijk wilden formuleren.

De Vereeniging “Handelsrecht” werd daarom in 1918 opgericht met het expliciete doel “het verkrijgen van eene handelswetgeving welke aan de tegenwoordige eischen der samenleving voldoet.”, een zinsnede die sedertdien ook bij gewijzigde statuten en in modernere spelling is gehandhaafd. De oprichting van de EU, internationale aanbestedingsregels, regels voor handels- en comptabiliteitsbevoegdheid, consumentenrecht en kartelbestrijding en het internationale debat over de ‘markt’ als zodanig zorgen ervoor dat rechtsbegrippen voortdurend ter discussie staan.

De vereniging werkt in de context van deze omgeving. Zij legt haar bevindingen vast middel van vergaderingen of enquêtes onder de leden, hetgeen niet alleen leidt tot interne verslagen, maar ook tot rapporten en praeadviezen aan de politiek. Ook heeft zij over bepaalde onderwerpen prijsvragen uitgeschreven. Verder bevordert zij studie op het gebied van het handelsrecht, het ondernemingsrecht en vraagstukken daarover, hetgeen leidt tot publicaties. Waren dit voor de oorlog waren dit nog genummerde reeksen brochures, in de jaren ’70 ontstond er een reeks Handelsrecht, die deel uitmaakte van Kluwers Rechtsbibliotheek, Daardoor kan zij ook commentaar leveren op leerboeken, zoals die in gebruik zijn in het universitair en het middelbaar en hoger beroepsonderwijs.

Het archief is voor langere tijd in beheer, niet in eigendom verkregen.

Van het begin af (`1918) zijn bewaard gebleven: de notulen van de vergaderingen en de jaarverslagen bewaard gebleven. De overige stukken (van secretaris en penningmeester) dateren van na de Tweede Wereldoorlog, merendeels vanaf 1950.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Vereniging Handelsrecht, nummer toegang 2.19.042.09, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Vereniging Handelsrecht, 2.19.042.09, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar