Terug naar zoekresultaten

2.11.76 Inventaris van het archief van de Raad voor het Kwekersrecht, (1906-) 1941-1980 (-1985)

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaalBijlagen

Archief

Titel

2.11.76
Inventaris van het archief van de Raad voor het Kwekersrecht, (1906-) 1941-1980 (-1985)

Auteur

CAS 1240

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2009 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Raad voor het Kwekersrecht
Raad voor het Kwekersrecht

Periodisering

archiefvorming: 1941-1980
oudste stuk - jongste stuk: 1906-1985

Archiefbloknummer

L16

Omvang

; 2039 inventarisnummer(s) 17,40 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit / Raad voor het Kwekersrecht

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van de Raad voor Kwekersrecht bevat stukken van algemene aard, als minuten en doorslagen van uitgaande brieven en vergaderstukken van het bestuur; stukken betreffende instelling, inrichting en middelen, registratie van gewassen (landbouw- en tuinbouwgewassen), stukken betreffende onderzoek naar gewassen, aangelegenheden met betrekking tot keuringsdiensten, internationale aangelegenheden, wet- en regelgeving. Verder bevat het archief stukken betreffende de Raad van Beroep voor het Kwekersrecht en de archiefbescheiden van de Directie van de Landbouw.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Het Kwekersbesluit 1941 (1941-1967)
Van overheidswege werd begin 1940 een Commissie van Advies voor Kwekerseigendom ingesteld ter voorbereiding van een wettelijke regeling van het kwekerseigendom. Nog voor het einde van 1940 was het ontwerp hiervoor klaar. De Duitse bezetting maakte dat het nog ruim een jaar duurde voordat deze nieuwe wettelijke regeling onder de naam Kwekersbesluit 1941 in werking trad. Op 5 januari 1942 werd het afgekondigd als het 'Besluit van de Secretarissen-Generaal van de Departementen van Landbouw en Visserij en van Justitie betreffende de rechtspositie van de kweker van voortkwekingsmateriaal van cultuurgewassen en het verkeer met zodanig materiaal', kortweg het Kwekersbesluit 1941 (Stcr. 1942, 120). Rijksarchiefdienst/PIVOT & Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Rapport Institutioneel Onderzoek Landbouwkwaliteit en Voeding 1945-1998 , blz. 289 ('s-Gravenhage, 2003)
Taken
Het Kwekersbesluit 1941 regelde twee zaken. Het eerste deel regelde de rechtspositie van de kweker. Het recht dat de kweker kreeg, kwam voort uit de inschrijving van het nieuwe ras in een centraal rassenregister. De Raad voor het Kwekersrecht (ingesteld bij het Kwekersbesluit 1941, art. 6) droeg zorg voor de inschrijving van nieuwe rassen op naam van de kweker met vermelding van de bijzondere benaming van het nieuwe ras. De Raad voor het Kwekersrecht bestond uit een voorzitter, twee vice-voorzitters, leden, een secretaris en uit één of meer adjunct-secretarissen. De Raad voor het Kwekersrecht was verdeeld in afdelingen die overeenstemden met de afdelingen van het Centraal Rassenregister (vanaf 1967 Nederlands Rassenregister), zoals de afdeling Landbouwgewassen en de afdeling Tuinbouwgewassen.
Een kweker kon bij de Raad voor het Kwekersrecht een verzoek indienen om in aanmerking te komen voor het kwekersrecht. Om voor verlening van het kwekersrecht in aanmerking te kunnen komen, moest het aangeboden ras zich in tenminste één opzicht duidelijk onderscheiden van elk ander ras dat op het tijdstip van de aanmelding algemeen bekend was. De afdelingen beslisten over de aanvragen tot inschrijving in het Centraal Rassenregister. Ook een ras dat buiten Nederland was gewonnen kon in aanmerking komen voor het kwekersrecht, indien de minister van Landbouw dit in het belang achtte van de bodemcultuur in Nederland of indien dit voortvloeide uit verplichtingen krachtens een internationale overeenkomst.
De Raad voor het Kwekersrecht droeg, na onderzoek, zorg voor de inschrijving in het Centraal Rassenregister. Het register is openbaar. Het Centraal Rassenregister was bestemd voor de inschrijving van alle plantenrassen waarvoor in Nederland kwekersrecht was verleend. Het doel van inschrijving van rassen in het Centraal Rassenregister was het registreren van rassen en kweekproducten waarvan teeltmateriaal in het verkeer werd gebracht, onder vaststelling van hun hoedanigheden en hun officiële naam. Daarnaast was registratie van belang om na te kunnen gaan of een als nieuw aangeboden ras zich voldoende onderscheidde van rassen die al eerder tot het verkeer waren toegelaten. In het rassenregister werden in principe alleen rassen ingeschreven waarvoor het kwekersrecht was verleend. Ook van een intrekking en afwijzing van een aanvraag werd een aantekening gemaakt in het Centraal Rassenregister.
Naast het verlenen van het kwekersrecht regelde de Raad voor het kwekersrecht de verlenging van inschrijving, de vervallenverklaring van het kwekersrecht, wijziging van de bijzondere benaming, en de nietigverklaring en overschrijving van een inschrijving. Rijksarchiefdienst/PIVOT & Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Rapport Institutioneel Onderzoek Landbouwkwaliteit en Voeding 1945-1998 , blz. 289-290, 319-320, 361-362 ('s-Gravenhage, 2003)
Raad van Beroep voor het Kwekersrecht
Eind 1946 werd de Raad van Beroep voor het Kwekersrecht ingesteld. Staatsalmanak voor het Koninkrijk der Nederlanden 1948 ('s-Gravenhage, 1948) Dit was een zelfstandig beroepsorgaan. De kweker die een aanvraag indiende voor het kwekersrecht kon bezwaar aantekenen bij de Raad van Beroep voor het Kwekersrecht als de Raad voor het Kwekersrecht het kwekersrecht weigerde te verlenen. Het orgaan deed in hoger beroep uitspraak over de eindbeslissingen die genomen waren door de Raad voor het Kwekersrecht. In de loop van 1968 is de Raad van Beroep voor het Kwekersrecht veranderd in de afdeling van Beroep van de Raad voor het Kwekersrecht. De Raad voor het Kwekersrecht was tot 1967 gehuisvest te 's-Gravenhage. In 1967 is de Raad verhuisd naar Wageningen. ( Inventarisnummer 34 ) Het tweede deel van het Kwekersbesluit had betrekking op het handelsverkeer met teeltmateriaal. Rijksarchiefdienst/PIVOT & Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Rapport Institutioneel Onderzoek Landbouwkwaliteit en Voeding 1945-1998 , blz. 290 ('s-Gravenhage, 2003) De volgende regels waren hierin gesteld:
  • slechts goedgekeurd voortkwekingsmateriaal mag in het verkeer worden gebracht;
  • gekeurd worden alleen die rassen die op een rassenlijst zijn geplaatst;
  • rassen komen alleen in aanmerking voor de rassenlijst, wanneer zij in het Centraal Rassenregister zijn ingeschreven en voor de bodemcultuur in Nederland van bijzondere waarde geoordeeld worden.
Het besluit bevatte ten slotte nog enkele bepalingen over overgang van het recht, de onteigening ervan en procedurele aangelegenheden. Binnen het besluit waren ook nadere regels gesteld over rassenlijsten, de keuringsinstellingen en de kwekersvergoedingenfondsen, en over de wijze waarop zulke regels konden worden vastgesteld.
De Zaaizaad- en plantgoedwet (1967-)
De Raad voor het Kwekersrecht werd opnieuw ingesteld bij de Zaaizaad- en plantgoedwet (Stb. 1966, 455). De hoofdtaak van de Raad voor het Kwekersrecht bleef het behandelen van aanvragen van kwekers voor de verlening van het kwekersrecht.
Over het Kwekersbesluit 1941, dat tijdens de bezettingstijd in Nederland van kracht was geworden, had het Nederlandse parlement zich niet uit kunnen spreken. In de naoorlogse jaren kwam men tot de conclusie dat het Kwekersbesluit de bescherming van de kweker onvoldoende regelde en dat 'een voldoende basis ontbreekt om voor alle daarvoor in aanmerking komende cultuurgewassen die maatregelen ter bevordering en ter verzekering van de hoedanigheid van het in het verkeer te brengen teeltmateriaal te treffen, welke voor de verschillende cultuurgewassen nodig en wenselijk geoordeeld worden'. Regering en bedrijfsleven gaven de voorkeur aan een nieuwe wet. Het 'Centraal Orgaan ter bevordering van de veredeling en de voorziening met voortkwekingsmateriaal voor landbouwgewassen' kreeg in 1949 van de minister van Landbouw de opdracht om zich te buigen over een nieuw wetsontwerp. Het duurde tot 1967 voordat de Zaaizaad- en plantgoedwet van kracht ging. De Zaaizaad- en plantgoedwet regelde de aanspraak op verlening van het kwekersrecht, de verlening van het kwekersrecht, de rechten en verplichtingen van de houder van het kwekersrecht, het kwekersrecht als deel van het vermogen, de duur van het kwekersrecht en de opeising, de beslissingen van de Raad voor het Kwekersrecht, het beroep en het beroep in cassatie, de inschrijving en aantekening in het Nederlands Rassenregister en de bekendmaking daarvan. Rijksarchiefdienst/PIVOT & Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Rapport Institutioneel Onderzoek Landbouwkwaliteit en Voeding 1945-1998 , blz. 290-291 ('s-Gravenhage, 2003)
Geschiedenis van het archiefbeheer
Tot 1967 was de Raad voor het Kwekersrecht gehuisvest te 's-Gravenhage. In 1967 is de Raad verhuisd naar Wageningen. In de jaren tachtig is het archiefblok 1941-1980 overgebracht naar het semi-statisch archief van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) te 's-Gravenhage. Vervolgens is het archief met een omvang van 39 meter voor opslag en bewerking aangeboden aan de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) te Winschoten. Eind jaren negentig is het archief overgebracht naar Winschoten.
Voor zover bekend zijn er in het verleden geen archiefbescheiden uit dit archief vernietigd.
Noemenswaardig is nog het feit dat op 3 maart 1945 het kantoor van de Raad voor het Kwekersrecht aan de Helenastraat 35 te 's-Gravenhage verwoest is door een bombardement. Dankzij het feit dat de Raad in de winter van 1945 op het niet getroffen hoofdgebouw van het departement was gehuisvest, was een belangrijk deel van de administratie aldaar aanwezig. Aan de hand van verzamellijsten en met behulp van het gespaarde deel van het archief was het in die tijd mogelijk de administratie van de Raad weer goeddeels op te bouwen. ( Inventarisnummer 1958 )
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het archief van de Raad voor het Kwekersrecht omvat voornamelijk de periode 1941-1980. De begincesuur voor deze inventaris is het jaar 1941, daar de Raad voor het Kwekersrecht is ingesteld bij het Kwekersbesluit 1941. Aangetroffen zijn archiefbescheiden uit het archief van de Directie voor de Landbouw.
Selectie en vernietiging
Voor de bewerking van het archief is gebruik gemaakt van de volgende selectielijsten:
  • Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Landbouwkwaliteit en voedselkwaliteit en kwaliteit van het uitgangsmateriaal en biotechnologie vanaf 1945 (vastgesteld bij beschikking van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, nr. C/S&A/06/2210 d.d. 18 oktober 2006 (gepubliceerd in de Staatscourant 2007, 95)).
  • Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Rijksbegroting over de periode 1945-2000 (vastgesteld bij beschikking van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, nr. 98.29.RWS/JW d.d. 8 januari 1998 (gepubliceerd in de Staatscourant 1998, 142)), rekening houdende met de actualisatie in de Staatscourant van 31 maart 2005, nr. 62.
  • Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Organisatie Rijksoverheid over de periode 1945-1999 (vastgesteld bij beschikking van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, nr. C/S&A/05/1364 d.d. 5 juli 2005 (gepubliceerd in de Staatscourant 2005, 245)), rekening houdende met de vaststelling van de selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Voorlichting van de rijksoverheid, over de periode 1945 (Stcrt. 14 juni 2007, nr. 112).
  • Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein Formatiebeleid, Arbeidsmarktbeleid en Personeels-ontwikkeling en Mobiliteit over de periode 1945-1996; (vastgesteld bij beschikking van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, nr. R&B/OSA/2001/868 d.d. 30 juli 2001 (gepubliceerd in de Staatscourant 2001, 201)), rekening houdende met de vaststelling van de selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein van personeelszaken, t.w. 'het personeelsdossier' vanaf 1945 (Stcrt. 2007, 225).
  • Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Overheidsinformatievoorziening over de periode 1945-1999. (vastgesteld bij beschikking van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, nr. C/S/03/1695 d.d.11 juli 2003 (gepubliceerd in de Staatscourant 2003, 202))
  • Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein van personeelszaken, t.w. 'het personeelsdossier' vanaf 1945 (vastgesteld bij beschikking van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Nr. C/S&A/07/1517 d.d. 16 augustus 2007 (gepubliceerd in de Staatscourant 2007, 225 en de rectificatie gepubliceerd in de Staatscourant van 18 december 2007, nr. 245 ).
De oorspronkelijke agenda's behorende bij het archief zijn vernietigd. Deze hebben geen toegevoegde waarde voor de te bewaren archiefbescheiden.
Bij aanvang van de bewerking had het archief een omvang van 39 meter. Na bewerking van het archief bleef in totaal 21,5 meter over voor blijvende bewaring. De overige 17,5 meter is vernietigd. Het blijvend te bewaren gedeelte is overgedragen aan het Nationaal Archief. De archiefstukken die voor vernietiging in aanmerking kwamen, zijn na toestemming van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit afgevoerd door Van Gansewinkel BV en daar op de gebruikelijke wijze vernietigd.
Verantwoording van de bewerking
Er is voor gekozen om de betreffende bescheiden in deze inventaris te beschrijven vanwege het feit dat deze bescheiden inzage geven in het kwekersrecht voor de instelling van de Raad, daarnaast is het zo dat het archief van de Directie van de Landbouw reeds is overgebracht naar het Nationaal Archief en invoeging in de bestaande toegangen op dat archief op praktische bezwaren stuit. Ook zijn er dossiers aangetroffen met betrekking tot de totstandkoming van het Kwekersbesluit 1941. Uit praktische overwegingen zijn deze dossiers geplaatst in het archief van de Raad. De eindcesuur van de inventaris is 1980. Dit is het eindjaar van het Archiefblok. In de series met betrekking tot het verlenen van het kwekersrecht bevinden zich soms stukken van na de eindcesuur. Deze stukken bevinden zich echter in dossiers die een begindatering hebben van voor de eindcesuur.
Toegang
Het uiteindelijke resultaat van de bewerking is een klassieke toegang op het archief van de Raad voor het Kwekersrecht over de periode (1906-) 1941-1980 (-1985). De inventaris is ingedeeld in stukken van algemene aard en stukken betreffende bijzondere onderwerpen. De stukken ingedeeld bij de bijzondere onderwerpen betreffen de instelling, inrichting en middelen van de Raad en de taakuitoefening van de Raad. De rubriek Wet- en regelgeving is niet geplaatst onder de rubriek Taakuitoefening, daar dit geen wettelijke taak is van de Raad. De rubriek Archiefbescheiden van de Directie van de Landbouw (zie ook Algemene toelichting) is achteraan in de inventaris geplaatst, omdat het primair een toegang is op de archiefbescheiden van de Raad. De benamingen van de rubrieken zijn gebaseerd op de aangetroffen archiefbescheiden en de taken van de Raad. Binnen de rubrieken is er zoveel mogelijk chronologisch geordend. Het Centraal Rassenregister is niet aangetroffen in het archief. Dit register vindt men dus niet terug in de inventaris. De Raad voor plantenrassen te Ede, de opvolger van de Raad voor het Kwekersrecht, is houder van het register. Tevens zijn er geen archiefbestanddelen van de afdeling van Beroep aangetroffen. Wel zijn er enkele dossiers aanwezig van de Raad van Beroep voor het Kwekersrecht. Deze zijn als voorbeelddossiers in dit archief opgenomen onder de rubriek Raad van Beroep voor het Kwekersrecht. De dossiers zijn geplaatst in dit archief om een beeld te schetsen van de werkzaamheden van de Raad van Beroep voor het Kwekersrecht.
De inventaris bevat drie grote series, namelijk:
  • het verlenen van het kwekersrecht voor nieuwe rassen van landbouwgewassen
  • het verlenen van het kwekersrecht voor nieuwe rassen van groentegewassen
  • het verlenen van het kwekersrecht voor nieuwe rassen van siergewassen
De bovengenoemde series zijn geordend op aanvraagnummer. De series zijn nader ontsloten door middel van de volgende indexen:
  1. index op naam van rechthebbende van het kwekersrecht
  2. het inschrijfnummer in het Centraal Rassenregister (dit is een uniek nummer en niet te verwarren met het aanvraagnummer)
  3. naam van nieuwe rassen van landbouwgewassen
  4. naam van nieuwe rassen van groentegewassen
  5. naam van nieuwe rassen van siergewassen
Materiële verzorging
Ten behoeve van de overbrenging naar het Nationaal Archief dient het archief te voldoen aan de in de Regeling duurzaamheid archiefbescheiden (2001) gestelde eisen. Concreet betekent dit dat de volgende stappen zijn uitgevoerd:
  • Alle ijzerwerk (paperclips, nietjes, hechtmechanieken e.d.) is verwijderd;
  • Foto's, lichtdrukken en andere materialen die aan sterkere chemische reacties dan goed papier onderhevig zijn, zijn voorzien van afzonderlijke fourflaps;
  • Omslagen, archiefdozen en etiketten voldoen aan de ICN-kwaliteitseis.
Voor de archiefstukken geldt dat zij in standaard Amsterdamse dozen zijn verpakt.
Ordening van het archief
In het archief is geen registratuurplan en/of dossierinventaris aangetroffen. In het archief zijn wel agenda's aangetroffen over de jaren 1944-1980. De agenda's bevatten gegevens over de datum van inschrijving van een stuk, ontvangen van, verzonden aan, korte inhoud en omschrijving van de afdoening. Een groot gedeelte van het archief bestaat uit series. Het gaat hier om series met betrekking tot het verlenen, intrekken en afwijzen van het kwekersrecht. De series zijn ingedeeld naar het soort gewas (landbouwgewas, groentegewas, siergewas). Binnen het soort gewas is er geordend op aanvraagnummer. De overige dossiers die aangetroffen zijn in het archief, waren ongeordend en het geheel maakte een rommelige indruk. De dossiers van vóór 1941 bevatten zeer summiere omschrijvingen zonder datering. Inhoudelijk bevatten deze dossiers archiefbescheiden ontvangen en opgemaakt door de Directie van de Landbouw. Deze dossiers geven een beeld van de kwekersarbeid tot 1941. De dossiers tussen 1941 en 1963 bevatten tevens beknopte omschrijvingen, overigens ook zonder datering. De dossiers van na 1963 waren veelal gecodeerd en voorzien van een omschrijving en een vermelding van een begin- en eindjaar. De dossiers lagen echter veelal niet op een logische volgorde.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Raad voor het Kwekersrecht, nummer toegang 2.11.76, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Raad voor het Kwekersrecht, 2.11.76, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Bijlagen

Archiefbestanddelen