2.21.316 Inventaris van het archief van C. Egas (1913-2001) over de periode 1945-1996

Cees Egas wordt op 1 augustus 1913 geboren in Holwerd (Friesland). Hij groeit op als jongste in een gezin met zes kinderen. Vanaf zijn dertiende werkt hij op het landbouwbedrijf van de familie. Naast agrariër is zijn vader ook aannemer in 'zeeweringswerken'. Vanaf zijn zeventiende helpt de jonge Egas ook mee met deze werkzaamheden, die fysiek zeer zwaar zijn.

In 1926 is Egas al lid geworden van plaatselijke afdeling van de socialistische Arbeiders Jeugd Centrale (A.J.C.). Vijf jaar later - in 1931 - wordt hij partijlid van de S.D.A.P. Om de kost te verdienen werkt hij dan als landarbeider bij diverse boerenbedrijven in Noord-Holland en de Wieringermeer. In 1939 krijgt hij de gelegenheid om een korte cursus voor jonge landarbeiders te volgen aan de Volkshogeschool in Bakkeveen (Friesland). Deze organisatie, opgericht door de sociaal-geograaf dr. H.G. van der Wielen en een aantal van diens voormalige studievrienden, zet zich in voor de versterking van de volkscultuur en is sterk gericht op het plattelandsleven. Na afloop van de cursus wordt Egas verzocht om als vaste medewerker van de cursusleiding verbonden te blijven aan de Volkshogeschool. Hier leerde hij ook zijn toekomstige vrouw kennen.

De Duitse inval heeft niet direct effect op het voortbestaan van de Volkshogeschool, maar in 1941 stelt de bezetter dusdanige eisen dat er geen cursussen meer gegeven kunnen worden. Een aantal medewerkers waaronder Egas is daardoor gedwongen een andere baan te gaan zoeken. Hij gaat aan de slag als pionier bij de directie IJsselmeerpolders om de droog gevallen Noordoostpolder in cultuur te brengen. Tussentijds rond hij ook de opleiding aan de Middelbare Rijkslandbouwschool in Groningen af (met lof), waarmee hij in 1940 is begonnen. De carrière van Egas verloopt in de daaropvolgende jaren voorspoedig. In 1943 wordt hij aangesteld als bedrijfsleider bij één van de staatsbedrijven.

Na de bevrijding keert Egas terug naar de Volkshogeschool, die nu door de overheid gesubsidieerd wordt. De organisatie richt zich nu op vernieuwing en bevordering van saamhorigheid bij de bevolking. Daarnaast wordt hij secretaris van de afdeling van de Partij van de Arbeid (PvdA) in Vollenhove. In 1950 gaat Egas aan de slag als agrarisch deskundige bij het wetenschappelijk bureau van de PvdA, de Dr. Wiardi Beckman Stichting. In deze functie stelt hij ondermeer regionale commissies in om het contact met de agrariërs te versterken en op de hoogte te zijn van regionale problemen. Hieruit ontstaat ook het contactblad Ploegen en zaaien, waarin Egas een vaste rubriek heeft.

In 1952 wordt Egas op de kandidatenlijst geplaatst voor de Tweede Kamerverkiezingen. De verkiezingen verlopen erg gunstig voor de PvdA en Egas wordt met reststemmen gekozen. In de fractie wordt hij landbouwspecialist. Halverwege de jaren '50 gaat hij ook de visserij zaken behartigen. Verder heeft hij voor de VARA-radio de rubriek 'Voor het platteland', waarin hij korte toespraken over het platteland houdt. In 1962 zit Egas tien jaar in de Tweede Kamer en wordt hij daarom benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Vier jaar later wordt hij ook nog Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau.

Drie jaar later, in 1965, treedt Egas toe tot het kabinet-Cals als staatssecretaris van het nieuwe Ministerie voor Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk. Zijn minister is zijn partijgenoot mr. M. Vrolijk. Egas brengt onder andere de Algemene Bijstands Wet tot stand. Ook raakt hij betrokken bij het ouderenbeleid. Daarnaast sympathiseert hij met de provo's. Deze jongerenbeweging wil door middel van 'provocatie' duidelijk maken dat samenleving en milieu ten onder gaan aan de consumptiemaatschappij. Binnen de PvdA-fractie wordt het begrip dat Egas heeft voor deze maatschappijkritiek met een zekere argwaan bekeken. Na anderhalf jaar valt de coalitie van KVP, PvdA en ARP uiteindelijk in de beruchte 'Nacht van Schmelzer'. Egas keert daarop terug als kamerlid, wat hij tot eind 1972 blijft.

Tijdens en na zijn kamerlidmaatschap bekleedt Egas verschillende bestuursfuncties. Zo wordt hij voorzitter van de Nederlandse Federatie voor het Bejaardenbeleid. De heersende opvatting van de betrokken professionals is dat gepensioneerden niet meer maatschappelijk actief (willen) zijn en alleen nog goed verzorgd dienen te worden. Egas heeft geprobeerd dit te veranderen, want hij is van mening dat bejaarden nog niet zijn afgeschreven. Verder is Egas nog adviseur voor de Bond van Landpachters en Hypotheekboeren en lid van de Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad.

In 1973 stapt Egas vanwege gezondheidsredenen uit de landelijke politiek. Ook legt hij omwille van deze reden zijn bestuursfuncties neer. Hij herstelt snel en een jaar later begint hij aan een studie Culturele Antropologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ook gaat Egas weer verschillende bestuursfuncties bekleden. Zo werkt hij onder andere voor Humanitas, de Jong Oud Trust en de Stichting Geïntegreerd Wonen. Verder is hij voorzitter van de Stichting Samenwerkende Vrijwillige Hulpdiensten en adviseur van de A.N.B.O. (Algemene Nederlandse Bond van Ouderen).

Bijna alle functies hebben iets te maken met ouderen en ouderenbeleid. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat hij in 1988 wordt benoemd tot lid van de Voorlopige Raad voor het Ouderenbeleid. Deze raad adviseert de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, mr. drs. L.C. Brinkman, over het ouderenbeleid. Egas bekleedt deze functie tot 1 januari 1993.

Cees Egas is op 21 december 2001 overleden in zijn woonplaats Alkmaar.

Na de dood van Cees Egas in 2001 is het archief aan het Nationaal Archief geschonken door zijn zoon.

Schenking (van een niet overheidsarchief)

Er bleek niet heel veel archiefmateriaal te zijn

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Een enkel stuk kan in slechte staat verkeren, wat tot gevolg heeft dat het niet geraadpleegd kan worden.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie 361 C. Egas, nummer toegang 2.21.316, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Egas, 2.21.316, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar