2.04.110 Inventaris van het archief van het Korps Hulpverleningsdienst, 1945-1974

Na de Tweede Wereldoorlog werd in februari 1946 het Korps Hulpverleningsdienst (KHD) geformeerd uit personeel, voornamelijk afkomstig uit de Luchtbeschermingsdienst van verschillende gemeenten. Dit Korps werd verdeeld in afdelingen en gesteld onder de verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken. Het KHD was behulpzaam bij de ruiming van achtergebleven munitie en kreeg daartoe enige opleiding van militaire instanties. Tevens werd zij ingezet bij overstromingen en ontzettingen van plaatsen bij isolatie als gevolg van extreme winterse omstandigheden, zoals Urk in de winter van 1946/1947. Ook had de KHD een voorlichtingstaak aan kinderen over zwerfmunitie. In 1955 werd de Organisatie Bescherming Bevolking opgericht, waaronder het KHD kwam te vallen. Men ging uit van de veronderstelling dat in een toekomstige oorlog uitsluitend conventionele luchtbombardementen zouden plaats vinden, waarbij op ruime schaal van tijdbommen gebruik zou worden gemaakt. Blijkens ervaringscijfers rekende men op 5 à 10% blindgangers. Zo kwam men tot 230 bomopruimploegen van vier man. Aangezien van militaire zijde niet over een dergelijke uitgebreide organisatie werd beschikt, achtte men dit een taak voor de civiele BB-organisatie. Van militaire zijde zouden technische en tactische informaties worden verstrekt en de opleiding van het personeel was aan het Korps toebedacht. Op 17 mei 1957 werd tussen de Ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken de volgende afspraak vastgelegd in brief, nr. 2287/C, "De verantwoordelijkheid van de ruiming van niet gesprongen explosieven in die gebieden van Nederland, welke niet behoren tot de Koninklijke Marine, de Koninklijke Landmacht of de Koninklijke Luchtmacht, berust bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken". Het Korps Hulpverleningsdienst werd met deze taak belast. In de loop der jaren bleek dit echter niet haalbaar. Het inmiddels sterk ingekrompen Korps bleek niet meer in staat de over het hele land verspreide opleidingen te verzorgen

In 1963 werd een Interdepartementale Commissie van Advies ingesteld inzake ruiming van explosieven in vredes- en in oorlogstijd. Haar taak was de ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken te adviseren ten aanzien van de taakverdeling tussen de defensieonderdelen en de instanties ressorterende onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken.

Begin 1968 vond de eerste bespreking plaats tussen het Ministerie van Defensie en het Ministerie van Binnenlandse Zaken betreffende de overname van de oorlogstaak van de explosievenopruiming door Defensie. Het zou echter nog tot 31 december 1971 duren voordat de eerste fase van de overdracht aan het Ministerie van Defensie zijn beslag zou krijgen. De volledige overdracht en de opheffing van het Korps Hulpverleningsdienst bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken vond plaats per 31 december 1972.

Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Binnenlandse Zaken: Korps Hulpverleningsdienst, nummer toegang 2.04.110, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, BiZa / Korps Hulpverleningsdienst, 2.04.110, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar