2.16.87.09 Inventaris van het archief van de Firma R. Mees & Zn.; Firma J. Termeulen & Co., Regeringsgemachtigden inzake de Zee- en Luchtvaartverzekeringswet 1939 (ZEELUVA-wet), 1939-1957

De eerste staatsmolestverzekering ontstond in 1915 naar aanleiding van de aankondiging van Duitsland dat zij een verscherpte duikbootoorlog zou gaan voeren. Deze aankondiging zorgde voor een schok in de scheepvaartwereld. De regering reageerde met de Oorlogsmolestverzekeringwet 1915 (Stb. 210, 1916). In deze wet kreeg de Minister de bevoegdheid om voor de Staat molestverzekeringsovereenkomsten aan te gaan terzake van casco's van Nederlandse Schepen en goederen, waarbij Nederlandse belangen waren betrokken. Dit gebeurde door middel van rechtstreekse verzekering en door middel van herverzekering met de beperking dat de oorspronkelijke verzekeraar tenminste 10% eigen risico bleef dragen. Dit alles geschiedde met het oog op het waarborgen van de verbindingen. De minister bepaalde dat het afsluiten van verzekeringen aan particuliere kantoren in Amsterdam en Rotterdam zou worden opgedragen, als vertegenwoordigers van de regering. Van de krachtens de Oorlogsmolestverzekeringwet geboden gelegenheid tot verzekering en herverzekering bij de staat werd door de rederijen op ruime schaal gebruik gemaakt.

In 1938 werd, tijdens de internationale spanningen vanwege de Conferentie van München, een ontwerp van de Oorlogs-, Zee- en Luchtvaartverzekeringswet ingediend. In dit ontwerp kwamen de meeste bepalingen van de wet van 1915 terug, zij het met enige belangrijke aanvullingen. Behalve de scheepvaart werd nu ook de luchtvaart in de wet betrokken en de wet zou tevens moeten gelden tijdens een oorlog waar Nederland direct bij betrokken zou zijn. Voorts zou de Minister de bevoegdheid krijgen om ook verzekeringen tegen gewone transportgevaren af te sluiten. Het ontwerp van wet leidde tot de Zee- en Luchtvaartverzekeringswet 1939 (Stb. 637, 1939). De wet van 1939 gaf nog een belangrijke wijziging te zien in vergelijking met het ontwerp: gedurende de behandeling door de Staten-Generaal diende de regering nog een nota van wijzigingen in die er toe strekte om de bevoegdheid tot het aangaan van rechtstreekse verzekeringen verder te verruimen. Het zou volgens deze nota van wijzigingen niet langer vereist zijn dat de verzekering nodig was om waardevolle verbindingen in stand te houden maar de Minister zou voortaan toetsen aan het algemeen belang.

Net als bij de wet van 1915 waren de verantwoordelijke Ministers van mening dat het afsluiten van de verzekeringen door particuliere kantoren diende te geschieden die als vertegenwoordigers van de regering zouden optreden. Bij beschikking van de minister van Economische Zaken van 27 juni 1939, no. 36.903, werden de kantoren Jan ter Meulen & Co te Amsterdam en R. Mees & Zonen te Rotterdam als gemachtigden van de regering Zee- en luchtvaartverzekeringswet 1939 aangewezen. De regeringsgemachtigden dienden tussenkomst te verlenen bij het sluiten van (her)verzekeringen conform de genoemde wet.

In 1957 waren de zaken betreffende de Zee- en luchtvaartverzekeringswet 1939 voor het grootste gedeelte afgewikkeld hetgeen voor de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat aanleiding vormde voor om niet langer gebruik te maken van de diensten van de gemachtigden der regering. Bij beschikking van de Minister van Verkeer en waterstaat van augustus 1957, no.462.877 J 95/95/2 betreffende de beëindiging van de werkzaamheden van de Commissie van Advies en de Regeringsgemachtigden Zee- en luchtvaartverzekeringswet 1939, werd de machtiging ingetrokken.

Met betrekking tot de geschiedenis van het archief is vrijwel niets te achterhalen.

Het archief is in 1993 ter bewerking aan de Centrale Archiefselectiedienst (CAS) aangeboden. In 1993 is het archief na bewerking door de CAS aan het toenmalige DGSM als afzonderlijk (gedeponeerd) archief aangeboden. Omtrent oorspronkelijke omvang en structuur en mogelijke vernietiging in het archief is niets meer te achterhalen. In 1997 is door het Directoraat Generaal Goederenvervoer, waaronder het archief is komen te berusten, een bewerkingsproject uitgevoerd. Het project heeft zich gericht op de materiële verzorging van het commissiearchief. Vernietiging uit bet archief heeft niet plaatsgevonden.

Overbrenging van een overheidsarchief

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Verkeer en Waterstaat: Directoraat-Generaal van de Scheepv Zee- en Luchtvaartverzekeringswet / Gemachtigden van de Regering, Firma R. Mees & Zn. en de firma J. Termeulen & Co, nummer toegang 2.16.87.09, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Gemachtigden Zee- en Luchtvaartverzekeringswet, 2.16.87.09, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar