Terug naar zoekresultaten

2.16.36 Inventaris van het archief van het Ministerie van Waterstaat in Londen, 1940-1946 (1950)

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.16.36
Inventaris van het archief van het Ministerie van Waterstaat in Londen, 1940-1946 (1950)

Auteur

J.M.W.M. Nihof

Versie

19-03-2020

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1986 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Departement van Waterstaat in Londen
Waterstaat / Londens archief

Periodisering

archiefvorming: 1940-1946
oudste stuk - jongste stuk: 1940-1950

Archiefbloknummer

W26602

Omvang

; 528 inventarisnummer(s) 5,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in heten het.
Nederlands
Engels

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Departement van Waterstaat in Londen

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van het Departement van Waterstaat in Londen 1940-1946 (1950) bestaat hoofdzakelijk uit stukken m.b.t. de organisatie van het departement, personele aangelegenheden, de scheepsvaart en de luchtvaart, en stukken rakende de terugkeer en de wederopbouw van Nederland na-afloop van de Tweede Wereldoorlog.
De archiefbescheiden bestaan o.a. uit agenda's van ingekomen en uitgaande stukken, correspondentie, evenals departementale en financiële stukken. Veel archiefmateriaal betreft specifieke onderwerpen en instanties, zoals de K.L.M., het Netherlands Office for Relief and Rehabilitation, openbare werken, het plannen van wederopbouwwerkzaamheden, het mijnwezen en opleidingsaangelegenheden.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN HET ORGAAN.
Na de inval van de Duitsers op 10 mei 1940 kwam het Kabinet in een spoedvergadering bijeen en besloot een afvaardiging van twee ministers naar Londen te sturen om daar de nodige contacten met de Engelse regering te leggen. Op maandagmorgen 13 mei 1940 werd in een informele kabinetsvergadering besloten het kabinet collectief naar Londen te verplaatsen. Diezelfde avond vetrokken de resterende ministers met de Engelse torpedobootjager "Windsor" en arriveerden 14 mei in Londen. ( Zie Gerbrandy, P.S. blz. 3-5 ) ( Jong, L. de deel 9 Hoofdstuk 1 blz. 1-3 ) Minister J.W. Albarda van het departement van Waterstaat had bij zijn aankomst in Londen geen personeel tot zijn beschikking. ( Zie Jong, L. de deel 9 Hoofdstuk 1 blz. 6 ) Hij bleef niet lang alleen, want twee weken later voegde J.W. Akkerman, een ingenieur van de Rijkswaterstaat, zich bij hem. ( Zie Waalewijn, A. blz. 4 ) Door overname van personeel van andere ministeries en door gebruik te maken van de diensten van in Londen wonende Nederlanders en Engelandvaarders kon hij zijn departement van personeel voorzien.
Het departement nam na een verblijf van ongeveer twee weken in het Grosvenor-house intrek in het Stratton-house en verhuisde van daaruit in maart 1943 naar het Berkeley-house.
TAAK.
De werkzaamheden van het departement van Waterstaat waren bijna geheel gericht op Nederland, zodat de eigenlijke taak in Londen voor het merendeel niet kon worden uitgeoefend. ( Zie Gerbrandy, P.S. blz. 242 ) Maar ondanks dat en ondanks de bezetting van Nederland behield ze haar bemoeienissen met betrekking tot de lucht- en scheepvaart.
Luchtvaart
Het departement had het toezicht op de burgerluchtvaart. Deze werd in Londen uitgeoefend door de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij. De directie van de KLM werd na de bezetting van Nederland opgedragen aan de directie van de KNILM te Batavia en wel op 4 juni 1940. ( Zie Staatscourant 4-6-1940 nr. 152 ) Na de Japanse verovering van Oost-Indië volgde op 9 juli 1942 een zetelverplaatsing naar Curacao. ( Zie Staatscourant 9-3-1942 nr. 3 ) Teneinde een beter contact met de KLM te krijgen werd het bestuur van de maatschappijen weer gesplitst waarna de KLM haar zetel in 1943 naar Londen verplaatste. ( Zie inv. nr. 357 en 360 Overzicht van de KLM blz. 10 ) Het herstel van de Nederlandse burgerluchtvaart bezorgde het departement veel moeilijkheden. Op politiek terrein waren veel activiteiten ondernomen, zoals het afsluiten van luchtvaartovereenkomsten, het verkrijgen van concessies voor nieuwe internationale luchtlijnen, de bevordering van de Nederlandse luchtvaartindustrie en internationaal overleg tot ordening van het internationaal luchtverkeer. Het departement had ten behoeve van de KLM en de Nederlandse regering enkele vliegtuigen kunnen kopen.
Het departement opende in Engeland de gelegenheid examens af te leggen ter verkrijging van de diploma's die voor het Nederlands luchtvaartpersoneel vereist waren. De afgifte van luchtwaardigheids- en vliegbewijzen viel onder het departement.
Op 25 maart 1943 werd in Londen de afdeling Luchtvaart ingesteld, onder leiding van de Hoofd-vlieger der 2e klasse J.W.F. Backer. ( Zie inv. nr. 18 )
Scheepvaart
Onder het departement van Waterstaat ressorteerde de Scheepvaartinspectie, deze dienst had de zorg voor de veiligheid van schepen, bemanningen en ladingen. In Londen werd direct begonnen met het verstrekken en verlengen van de benodigde scheepspapieren. Tijdens de bezettingsjaren was in Londen een uitgebreide Scheepvaartinspectie ontstaan. Later werd deze uitgebreid met posten in Liverpool, New York, San Fransisco, Curacao, Durban, Sidney en Bombay. Door de oorlogsomstandigheden moesten de veiligheidsvoorschriften worden aangepast en in overeenstemming worden gebracht met die van de andere zeevarende geallieerde mogendheden. Het vernieuwde veiligheidsbesluit kwam op 23 oktober 1941 tot stand. ( Zie Staatsblad B 90 d.d. 23-10-1941 Zie inv. nr. 16 ) Bij de Scheepvaartinspectie werd een Inspecteur in Buitengewone dienst voor de scheepvaart aangesteld. Deze inspecteur verrichtte alleen werkzaamheden ten behoeve van de Buitengewone Raad voor de Scheepvaart. Een van deze werkzaamheden was het instellen van een vooronderzoek naar de oorzaken van scheepsrampen. Als bleek dat er laakbare fouten begaan waren werd de zaak overgedragen aan de eerder genoemde raad, een speciale rechtbank voor het onderzoek van scheepsrampen ingesteld op 18 oktober 1940. ( Zie inv. nr. 12 ) Deze raad moest dan een oordeel uitspreken, de verantwoordelijke personen aanwijzen en eventueel voor deze schepelingen disciplinaire maatregelen bepalen. Behalve de uitvoering van Schepenwet en Schepenbesluit berustte bij het departement ook die van de Zeevaart-diploma-wet. Om het tekort aan gediplomeerde zeelieden bij de koopvaardij zoveel mogelijk te beperken, werden er in Engeland, Australië, Colombo en de Verenigde Staten Nederlandse examencommisies ingesteld ter verkrijging van de diploma's als stuurman of als machinist ter koopvaardij. ( Zie inv. nr. 14 )
-

Herstel

Het departement kreeg er vanaf begin 1941 een zeer belangrijke taak bij, n.1. de voorbereiding van de terugkeer naar - en het herstel van Nederland na de bevrijding. In een nota aan de minister-president berichtte minister Albarda dat het departement maatregelen aan het voorbereiden was ten behoeve van het herstel van Nederland na de bevrijding. ( Zie inv. nr. 16 ) Maar het duurde tot 15 september 1941 totdat er een afdeling Herstel, ook wel Terugkeer en Herstel genaamd, werd ingesteld onder leiding van de ingenieur J.W. Akkerman. ( Zie inv. nr. 69 ) Voor deze tijd was hij het hoofd van de huishoudelijke dienst van het Stratton-house. ( Zie Waalewijn, A. blz. 9 )
De taken van de afdeling waren:
I. Het herstel van de openbare werken (havens, wegen, bruggen, inundaties enz.).
II. Het herstel van het binnenlands verkeer en vervoer en de voorziening van vervoersmiddelen.
III. De organisatie van het binnenlands transportwezen.
IV. Het herstel van het mijnwezen.
V. De electriciteitsvoorziening. ( Zie inv. nr. 81 ) Direct na de oprichting van de afdeling ontwikkelde Akkerman een plan voor het verzamelen van gegevens en het winnen van inlichtingen betreffende de vernielingen in - en de wederopbouw van Nederland. ( Zie inv. nr. 69 ) In het begin was de informatie schaars. Deze informatie kwam van de Engelandvaarders en uit de incidentele berichten die uit de neutrale landen werden ontvangen. Vanaf eind 1942 ging het beter, er kwamen verbindingen met het verzet totstand en via het Bureau Inlichtingen van het departement van Oorlog verkreeg men de benodigde informatie. ( Zie inv. nrs. 76-80 Waalewijn, A. Hoofdstuk 6 ) Om de goederen, die bestemd waren voor het herstel van Nederland na beëindiging van de oorlog, te kunnen aanschaffen, werden er door de Engelsen en Amerikanen commissies ingesteld. De regering kon zonder de toestemming van deze commissies niets aanschaffen. ( Zie Waalewijn, A. Hoofdstuk 4 (hierin wordt een uitleg gegeven over de organisatie van de commissies) ) Omdat er bij het Nederlands aankoopbeleid een groot gebrek was aan coördinatie werd op voorstel van minister Albarda een Interdepartementale Commissie voor Aankopen (meestal aangeduid als de "Ambtenarencommissie") ingesteld. Onder deze commissie kwam een uitvoerings-commissie, de Commissie van Drie, te staan. ( Zie inv. nr. 84 Waalewijn, A. Hoofdstuk 4 blz. 47 ) Door tegenwerking van één van de vertegenwoordigers van de Ambtenarencommissie kon de Commissie van Drie niet functioneren. Er werd toen een ministeriële commissie voor Relief en Rehabilitatie onder het voorzitterschap van minister Albarda ingesteld. In de eerste vergadering op 17 juni 1944 werd besloten om een onder deze commissie ressorterend bureau in te stellen. Op 10 juli 1944 werd toen onder leiding van N.A. de Gaay-Fortman de Administratie voor Relief en Rehabilitatie (A.R.R.) ingesteld, gelijktijdig werd de Commissie van Drie opgeheven. Omdat de naam niet zo goed klonk had men er algauw een Engelse naam voor bedacht:
The Netherlands Office for Relief and Rehabilitation (N.O.R.R.). Dit werd de officiële benaming.
De afdeling Herstel kon voor de wederopbouw van Nederland veel goederen aankopen zoals hout, gereedschappen, materieel ter bestrijding van de inundaties, vervoersmiddelen enz.. De grootste aankoop van de afdeling tijdens de oorlog was die van 50 locomotieven in Zweden ten behoeve van de Nederlandse Spoorwegen. ( Zie inv. nrs. 177, 178 en 179 Waalewijn, A. Hoofdstuk 2 ) In Londen was onder leiding van de heer P. Rijkens, directeur van de Unilever, een Studiegroep Reconstructie Problemen, ook wel de Commissie Rijkens genaamd, opgericht. Deze studiegroep had als doel zich bezig te houden met de problemen inzake de economische wederopbouw en de toekomst van Nederland na de oorlog. De studiegroep was samengesteld uit een aantal commissies die zich elk met een bepaald terrein bezig hielden. Door deze studiegroep werden talrijke rapporten naar de regering gestuurd. ( Zie inv. nrs. 68, 74, 75, 86, 87, 170 en 227 ) Het organisatieschema van deze studiegroep bevindt zich in inventarisnummer 170.
NA TERUGKEER IN NEDERLAND
Na de terugkeer van het departement van Waterstaat in Nederland werd bij K.B. F 66 d.d. 7 mei 1945 de naam veranderd in departement van Waterstaat en Wederopbouw. Bij K.B. F 113 d.d. 23 juni 1945 werd een ministerie van Verkeer en Energie en een ministerie van Wederopbouw ingesteld. Het departement van Waterstaat werd opgeheven. Ten behoeve van het aankoopbeleid van deze ministeries en van de afwerking van de lopende zaken was er in Londen een bureau achtergebleven. De naam van dit bureau was: Het bureau Londen van het voormalig departement van Waterstaat. Het departement van Waterstaat in Londen werd op 31 december 1945 geliquideerd. Het bureau Londen heeft nog tot medio maart 1946 haar werkzaamheden verricht. ( Zie inv. nr. 19 ) De afwerking van de comptabele zaken door de afdeling Financiële en Economische Zaken van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft tot 1950 geduurd.
Het Departement van Waterstaat:
Embedded Image
Geschiedenis van het archiefbeheer
In Londen was het archief van het departement van Waterstaat onderwerpsgewijs geordend. Minister Albarda vermeldde op bijna alle stukken het onderwerp waar ze betrekking op hadden. Alle stukken kregen een letteraanduiding corresponderende met de afdeling die het stuk behandelde.(Bijlage 4) In Londen gebruikte men twee agenda's. Eén voor bijna alle uitgaande stukken en één per afdeling voor alle ingekomen en uitgaande stukken. In deze agenda's werden de stukken chronologisch ingeschreven met een doorlopend nummer. Bij de inschrijving werd niet altijd het onderwerp vermeld. Ook werd er niet aangegeven waar de stukken opgeborgen waren. Hierdoor en doordat de inhoud van de dozen niet overeenkwam met de vermelding op de buitenkant was het archief moeilijk toegankelijk.
Het archief werd in Londen beheerd door mevrouw R. van Everdingen, secretaresse van de minister.
Het archief is in de maanden oktober en november 1945 naar Nederland overgebracht. ( Zie inv. nr. 19 )
De bescheiden betreffende het Mijnwezen zijn na de oorlog afgedwaald en uiteindelijk terechtgekomen in het Londens archief van het ministerie van Economische Zaken. Omdat zij behoren tot het archief van het departement van Waterstaat in Londen zijn deze bescheiden op 13-12-1985 door de Tweede afdeling van het Algemeen Rijksarchief overgedragen aan het ministerie van Verkeer en Waterstaat en in deze inventaris opgenomen.
De verwerving van het archief
Overbrenging van een overheidsarchief
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
Vernietigd zijn alleen dubbelen en bescheiden voorkomende in categorieën opgesomd in de bijlage van de verklaring van vernietiging. Zie overzicht na de 'Verklaring van vernietiging':
MINISTERIE VAN VERKEER EN WATERSTAAT
VERKLARING VAN VERNIETIGING
(artikel 5 van het Archiefbesluit)
Ondergetekende, P.H.M. van Riet beheerder van het archief van het departement van Waterstaat 1940-1946 (1950).
Gelet op de lastgeving van de Minister van Verkeer en Waterstaat d.d. 19 augustus 1977, nr. AZK/A 23431, alsmede op de bij Gemeenschappelijke Beschikking van de Ministers van Verkeer en Waterstaat en van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk van 14 april 1977 en 7 maart 1977, respectievelijk nr. AZK/A 21696 en MMA/AR 189.214, vastgestelde lijst van voor vernietiging in aanmerking komende archiefbescheiden.
verklaart:
  1. dat op grond van het bovenvermelde de op het aangehechte overzicht vermelde soorten van stukken op 3 september 1985 ter vernietiging zijn overgedragen aan het Bureau vernietiging Overheidsarchieven te Apeldoorn;
  2. dat blijkens de bij deze verklaring gevoegde kennisgeving van boven vermeld bureau d.d. 11 september 1985, nr. 3.135-R, de bescheiden door middel van versnippering zijn vernietigd;
  3. dat deze verklaring wordt bewaard bij het archief waarvan bedoelde stukken deel uit maakten.
Plaats en datum, 's-Gravenhage, 3 oktober 1985.
Ondertekening: w.g. P.H.M. van Riet.
Overzicht behorende bij de Verklaring van Vernietiging van 3 oktober 1985.
Volgnummer in de Vernietigingslijst Omschrijving van de soorten van stukken Periode
1. Stukken, ter kennisneming ontvangen, welke niet hebben geleid tot het ontstaan van een zaak. 1940-1946
2. Stukken, houdende een algemeen voorschrift of regeling, tot stand gebracht door een ander ministerie. 1940-1946
3. Geleide-, aanbiedings-, terugzendings- en ontvangstbevestigingsbrieven, voor zover niet voorzien van bijzondere opmerkingen. 1940-1946
5. Verzoeken om afschriften, duplicaten, eenvoudige inlichtingen e.d. met de afdoening. 1940-1946
7. Periodieke opgaven, voor zover de gegevens zijn verwerkt in register of staten e.d., of voor kennisgeving zijn aangenomen, alsmede inlichtingen, geput uit adresboeken, statistieken en andere informatiebronnen. 1940-1946
8. Berichten van tijdelijke aard die na verloop van korte tijd voor de administratie geen betekenis meer hebben. 1940-1946
27. Stukken betreffende diensten aan of van derden. 1940-1946
31. Stukken betreffende aanschaffingen van gebruiksgoederen die niet voor overdracht, als bedoeld in punt 40, in aanmerking komen. 1940-1946
48. Stukken betreffende de inning en betaling van gelden, toewijzing van kredieten, kredietopening en -wijziging, boekingsstukken, alsmede de gemaakte periodieke overzichten. 1940-1946
50. Stukken betreffende de financiële verantwoording van comptabelen van afdelingen, diensten, etc., alsmede de daarbij behorende bewijsstukken. 1940-1946
66. Sollicitatiestukken van personen die niet werden aangesteld. 1940-1946
72-17. Stukken betreffende het toekennen van vergoedingen op grond van het reisbesluit en verplaatsingskostenbesluit. 1940-1946
Verantwoording van de bewerking
Bij aanvang van de inventarisatie had het archief een omvang van 9 meter, na selectie resteerde nog 5 1/2 meter. Het archief was reeds eerder gedeeltelijk geinventariseerd door de heer Jac. Vos Dzn.
Om het archief toegankelijk te maken is uitgegaan van de eerder genoemde letteraanduiding. De hierdoor ontstane categorieën zijn verdeeld naar stukken betreffende het organisme en personeel en stukken betreffende onderwerpen van bemoeienis. Bij de indeling is zoveel mogelijk uitgegaan van het organisatie-schema van het departement. De onderverdeling van de afdeling Terugkeer en Herstel is gemaakt naar een schema dat opgesteld was door minister Albarda. ( Zie inv. nr. 81 ) Scheepvaart vormde geen aparte afdeling binnen het departement. Deze zaken werden voornamelijk afgehandeld door de Scheepvaartinspectie te Londen. Het hoofdstuk scheepvaart bevat dan ook voor het merendeel stukken betreffende de bemoeienis met de scheepvaartinspectie en de Buitengewone Raad voor de Scheepvaart. De stukken zijn daarna binnen deze onderverdeling per onderwerp in chronologische volgorde geplaatst. De toegankelijkheid van het archief is verder vergroot door middel van een index op de commissies, vliegtuigtypen en scheepsnamen die in de inventaris voorkomen.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Departement van Waterstaat in Londen, nummer toegang 2.16.36, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Waterstaat / Londens archief, 2.16.36, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
Het archief is niet compleet. De stukken betreffende de oorlogonderscheidingen zijn door de heer Jac. Vos uit het archief gelicht. Van deze stukken is door hem een aparte inventaris gemaakt.
Het privé archief van oud minister Albarda bevindt zich in het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. In dit archief zijn geen gegevens te vinden over het beleid van het departement in Londen.
Men treft er slechts zijn redevoeringen voor Radio-Oranje en verschillende verenigingen in aan. Verder bevinden zich in dit archief veel gegevens over zijn politieke ideeën.
In het archief van de Ministerraad (inventaris 2.02.05, bijlagenbij de notulen) dat in het Algemeen Rijksarchief berust, bevinden zich eveneens stukken van het departement van Waterstaat te Londen. Het betreft de periode waarin minister J.W. Albarda tevens secretaris was van de Ministerraad. Deze stukken echter zo dusdanig in dit archief geintegreerd dat ze daarvan niet meer te scheiden zijn.
Bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat is een apart persoonsdossiersbestand aanwezig. De dossiers van het Londens personeel zijn in dit bestand opgenomen.
Geraadpleegde literatuur Gerbrandy, Prof. P.S. Eenige hoofdpunten van het regeeringsbeleid in Londen. Rijksuitgeverij, 's-Gravenhage, 1946. Jong, dr. L. De Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. (deel 3, 9 en 10) Martinus Nijhoff, 's-Gravenhage, 1969-1982. Kersten, A.E. Het dagboek van dr. G.H.C. Hart. Werken uitgegeven door het Nederlands Historisch Genootschap, 5e serie nr. 7 Martinus Nijhoff, 's-Gravenhage, 1976. Leeuw, R. De De geschiedenis van de K.L.M. vanaf 1919. Romen Luchtvaart, Weesp, 1984. Tempel, J. van den Nederland in Londen. H.D. Tjeenk Willink en zoon n.v., Haarlem, 1946. Vos, Jac. Dzn, Inventaris van het archief van de Inspecteur in Buitengewone dienst voor de Scheepvaart te Londen 1940-1946. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 1975. Vos, Jac. Dzn, Inventaris van het archief van de Buitengewone Raad voor de Scheepvaart te Londen 1940-1946. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 1975. Vos, Jac. Dzn, Inventaris van archivalia betreffende de Oorlogs-Onderscheidingen voor het Koopvaardij- en Luchtvaartpersoneel 1940-1976. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 1977. Waalewijn, ir. A. Waterstaat in Londen 1940-1945. (voorstudie voor "Voorbereidingen voor Waterstaatherstel Londen 1940-1945"). Rijkswaterstaat, 's-Gravenhage, augustus 1985. Beknopte almanak over de jaren 1943-1945 uitgegeven door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Overzicht van het bedrijf der Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V. over de jaren 1941-1946. Verslagen van de Parlementaire Enquête Commissie regeringsbeleid 1940-1945. Staatsdrukkerij, 's-Gravenhage, 1949.

Bijlagen

Lijst van gebruikte afkortingen
ARR
Administratie Relief en Rehabilitatie
BOAC
British Overseas Airways Corporation
CORVO
Commissie Rechtsverkeer in Oorlogstijd
HAMSA
Hollandse Aannemers Maatschappij South Africa
KLM
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij
KNILM
Koninklijke Nederlandsch-Indische Luchtvaart Maatschappij
MG
Militair Gezag
NORR
Netherlands Office for Relief and Rehabilitation.
UNRRA
United Nations Relief and Rehabiltation Administration
Verklaring letteraanduiding
D
Luchtvaart
W
Herstel
BZ
Begrotingszaken
G
Persoonsaangelegenheden
M
Scheepvaartaangelegenheden
K
Examencommissie scheepvaart
H
Buitengewone Raad voor de Scheepvaart
RB
Rijbewijs
AD
Mijnwezen
Volgnummer in de VernietigingslijstOmschrijving van de soorten van stukkenPeriode

Archiefbestanddelen