Terug naar zoekresultaten

2.11.55 Inventaris van het archief van de Afdeling/Directie Algemene Zaken van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, (1937) 1947-1970 (1982)

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

2.11.55
Inventaris van het archief van de Afdeling/Directie Algemene Zaken van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, (1937) 1947-1970 (1982)

Auteur

Centrale Archief Selectiedienst

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2006 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Landbouw: Directie Algemene Zaken
Landbouw / Algemene Zaken

Periodisering

archiefvorming: 1947-1970
oudste stuk - jongste stuk: 1937-1982

Archiefbloknummer

L35

Omvang

; 436 inventarisnummer(s) 10,30 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.
Het archief bevat tekeningen.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Landbouw en Visserij / Directie van de Landbouw / Afdeling Algemene Zaken Ministerie van Landbouw en Visserij / Directie van de Landbouw / Directie Algemene Zaken Commissie Welzijn te Plattelande Commissie Ambtelijke Contacten Welzijn te Plattelande Commissie van Advies Reorganisatie Landbouwhogeschool Planologische Commissie van Ambtenaren van de Directie van Landbouw Nederlandse Stichting ter Voorbereiding en Uitvoering van het Erfgewassenonderzoek (Nederf) Commissie ter Bestudering Ruimtelijke Ordening in de Landbouw

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bevat stukken betreffende de organisatie van zowel het ministerie, de Directie van de Landbouw, als de Afdeling Algemene Zaken, alsmede vergaderverslagen en stukken betreffende onder meer personele aangelegenheden, wetgeving, gebruik van local currency-gelden voor verschillende projecten, deelname aan de Food and Agricultural Organization of the United Nations (FAO) en enkele andere internationale organisaties, ontwikkelingssamenwerking, het geven van voorlichting, arbeidsvoorziening en emigratie, onderzoek, ruimtelijke ordening, en grond- en pachtzaken. Daarnaast bevat het ook enige commissiearchieven zoals bijvoorbeeld het archief van de Commissie Welzijn te Plattelande.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Landbouw in Nederland na 1945
Toen in ons land na de bevrijding in 1945 de balans werd opgemaakt van de landbouwsituatie, bleek dat 8,5% van de in 1939 bebouwde cultuurgrond onder water stond. Het totaal beschadigde oppervlakte aan landbouwgrond was 375.000 ha. Verder was de veestapel aanzienlijk verminderd. Er was aan alles gebrek. Bij de aanpak van het economisch herstel stond de landbouw centraal. Er was sprake van een groeiende plattelandsbevolking en een ontoereikend landbouwareaal. Was de Nederlandse regering aanvankelijk niet genegen de emigratie van landbouwers evenals die van andere beroepsgroepen te steunen, in 1948 wijzigde zij wat dat betreft haar koers. ( Keesing, 9076D en 1-6-'48 ) Mede dankzij de in 1947/1948 op gang gekomen Marshall-hulp (een Amerikaans initiatief dat onder meer als doel had, Europa door spoedig economisch herstel weer ontvankelijk te maken voor Amerikaanse exportprodukten) verliep het herstel van de landbouw voorspoedig. ( AGN-15, pg. 170-175 ) Zo werd er in 1950 alweer 111 miljoen kilo groente en fruit doorgedraaid op de veilingen. Door verbetering van de teelttechnieken en de mechanisatie waren er steeds minder mensen nodig om hetzelfde werk te doen. Toen in de loop van de jaren vijftig de lonen in de landbouw daalden werd besloten tot subsidiëring van de produkten. Deze subsidiëring werkte als stimulans om het produktievolume te verhogen, hetgeen uiteindelijk leidde tot de beruchte 'boterbergen' en 'melkplassen'. Sicco Mansholt, vice-voorzitter van de Europese Commissie, lanceerde een plan om te komen tot een verbetering van het inkomen van de landbouwers en een oplossing te bereiken voor het gebrek aan evenwicht op de markt der landbouwprodukten in de EEG (het Plan Mansholt, 1968). Zijn doel was, de agrarische beroepsbevolking in aantal te halveren en de produktie-eenheden te vergroten. ( AGN-15, blz. 183 )
Veel van deze ontwikkelingen worden zichtbaar in het takenpakket van de Afdeling Algemene Zaken.
Het Ministerie van Landbouw en Visserij
Sinds 8 mei 1940 is er bij voortduring sprake van een Ministerie van (o.a.) Landbouw (daarvóór was de taak 'landbouw' onderdeel van het takenpakket van het Ministerie van Economische Zaken). De Directie van de Landbouw bij het nieuwe Ministerie van Landbouw en Visserij was onderverdeeld in een aantal afdelingen.
Deze directie had als taak, de ontwikkeling van de produktiemogelijkheden op agrarisch gebied te bevorderen. Dit doel werd nagestreefd door middel van het bevorderen van onderwijs, door het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek en door voorlichting. Het wetenschappelijk onderzoek vindt plaats op een groot aantal instituten en proefstations welke door de overheid worden geleid en gefinancierd. Hiernaast worden subsidies toegekend aan stichtingen en organisaties welke op dit terrein werkzaam zijn.
Rond 1950 bestond de Directie van de Landbouw uit de volgende afdelingen: ( Stalm 1951 )
  • de Afdeling Landbouwonderwijs (waaronder ressorteren de Landbouwhogeschool te Wageningen met haar instituten, de middelbare landbouwscholen, de landbouwwinterscholen, de lagere landbouwscholen en verschillende soorten cursussen);
  • de Afdeling Tuinbouw en Tuinbouwonderwijs (waaronder de algemene tuinbouwcursus, de lagere tuinbouwschool, de tuinbouwschool met middelbaar karakter, verschillende speciale cursussen en de voorlichting door middel van rijkstuinbouwconsulenten die onder meer het beheer hebben van proeftuinen en proefstations);
  • de Veeartsenijkundige Dienst (waaronder het Staatsveeartsenijkundig Onderzoekingsinstituut te Amsterdam, de rijksseruminrichting te Rotterdam en provinciale inspecteurs);
  • de Afdeling Veeteeltwezen (waaronder de rijksveeteeltconsulenten in de provincies, de Rijksveeteeltvoorlichtingsdienst, de Dienst voor de Pluimveehouderij en -fokkerij met de rijkspluimveeteeltconsulenten, het Rijkslandbouwproefstation te Hoorn en het rijksinstituut voor de Pluimveeteelt);
  • de Afdeling Akker- en Weidebouw (waaronder de rijkslandbouwconsulenten, onderzoeksinstituten, proefstations en laboratoria, proefboerderijen en proefvelden onder leiding van de consulenten);
  • de Afdeling Zuivelwezen (waaronder de rijkszuivelinspectie, het rijkszuivelstation en de Rijkszuivelvoorlichtingsdienst);
  • de Afdeling Jacht en Wildschade (waarbij wildschade-commissies van advies dienen);
  • de Afdeling Landbouwherstel (waaronder de Rijksdienst voor Landbouwherstel);
  • de Afdeling Buitenlandse Voorlichting;
  • de Afdeling Algemene Zaken (waaronder de administratieve zaken van de landbouwattaché's, het Bureau Oogstvoorziening, de Stichting tot het Beheren van Landbouwgronden en verder de zaken welke door de directeur-generaal van de Landbouw persoonlijk werden behandeld alsmede alle zaken welke niet onder een andere afdeling vielen);
  • de Afdeling Grond- en Pachtzaken (waaronder de Grondkamers en de rijksconsulenten voor Grond- en Pachtzaken);
  • de Afdeling Plantenziektenkundige Aangelegenheden (waaronder de Plantenziektenkundige Dienst te Utrecht);
  • de Afdeling Cultuurtechnische Aangelegenheden (met als uitvoerend orgaan de Cultuurtechnische Dienst);
  • de Afdeling Boswezen, waaronder het Staatsbosbeheer ressorteerde.
Afdeling Algemene Zaken (1947 t/m 14-05-1957) / Directie Algemene Zaken (15-05-1957 t/m 31-12-1970)
Bij de Beschikking Kabinet nr. 647 van 11 mei 1946 werd het aantal afdelingen van de Directie van de Landbouw bepaald op zes. ( Schuitemaker, blz. 7. ) Daarnaast was er een secretariaat, in 1947 omgedoopt in Afdeling (sinds 1957 directie) Algemene Zaken. Deze afdeling behandelde zaken die niet onder een andere afdeling van de Directie waren ondergebracht en zaken die door de directeur-generaal van de Landbouw zelf werden behandeld. Diverse reorganisaties bij Landbouw hadden hun weerslag op het takenpakket van de afdeling. Zo zien we na de opheffing van de afdelingen Bosbouw, Plantenziektenkundige Aangelegenheden en Cultuurtechnische Aangelegenheden ( Kab. K 234 van 29 april 1957, ingaande 15 mei 1957 ) in het takenpakket van Algemene Zaken het toezicht op verschillende onderzoeksinstituten op het gebied van de landbouw verschijnen (Stichting Landbouwhuishoudkundig Onderzoek, Stichting Centrum voor Plantenfysiologisch Onderzoek e.a.). In datzelfde jaar werd de coördinatie van werkzaamheden betreffende de (contacten met) internationale organisaties bij de taken opgenomen; dit leidde overigens tot jarenlange afstemmingsproblemen tussen de Directie van de Landbouw en de Directie Internationale Economische Samenwerking van het ministerie. In 1970 werd opnieuw besloten, delen van het ministerie te reorganiseren. Met ingang van 1 januari 1971 werd bij Beschikking J. 2800 van 3 december 1970 ( Jansen, toelichting ) de Directie Algemene Zaken van de Directie van de Landbouw opgeheven. De taak werd deels overgenomen door de Directie Algemene Zaken van het Directoraat-Generaal voor de Landbouw en de Voedselvoorziening (de taakopvolger van de Directie van de Landbouw), deels door de Directie Algemene Zaken, Milieu en Planologie van het Directoraat-Generaal voor de Landinrichting en de Visserij.
Overzicht van de taken
  • 1946
    • Alle aangelegenheden, welke niet onder één der afdelingen zijn ondergebracht.
    • Bemoeiingen met betrekking tot het treffen van maatregelen van algemene aard, welke ter bespoediging van een goed functioneren van de dienst noodzakelijk zijn (tot 1947).
    • Aangelegenheden welke onder rechtstreekse leiding van de Directeur-Generaal worden behandeld.
  • Erbij vanaf 1947
    • Coördinatie der werkzaamheden van de verschillende afdelingen.
    • Bestudering van het loonpeil in de landbouw.
    • Regeling van de arbeidsvoorziening ter verzekering van de oogst.
    • Emigratievraagstukken, voor zover deze aan het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening zijn overgedragen.
  • Erbij vanaf 1950
    • Bestudering van de werkgelegenheid.
    • Bestudering van de aangelegenheden van de ruimtelijke ordening in verband met de landbouw.
    • Bestudering van de economische en sociale ontwikkeling in de landbouw en van het vraagstuk der investeringen.
    • Behandeling van en medewerking aan alle aangelegenheden van organisatorische en administratieve aard met betrekking tot de buitenlandse landbouwvertegenwoordiging.
    • De verzorging van buitenlandse reizen.
    • Behandeling van aangelegenheden betreffende de provinciale Colleges van Consulenten voor de Landbouw.
    • Behandeling van aangelegenheden betreffende de Landelijke Landbouwvoorlichtingsraad (v.a. 1957 Landbouwvoorlichtingsraden).
    • Behandeling van M.S.A.-projecten.
    • Bemiddeling bij de keuze van landbouwexperts voor minder ontwikkelde gebieden.
  • Erbij vanaf 1957
    • Coördinatie van de werkzaamheden betreffende de internationale organisaties.
    • Behandeling van zaken betreffende het Borgstellingsfonds voor de Landbouw en de compostvoorziening.
    • Coördinatie van het werk der directies en van het Bureau van de Hoofdingenieur ten aanzien van vraagstukken van ruimtelijke ordening.
    • Bemoeiingen met
      • de Stichting voor Landbouwhuishoudkundig Onderzoek,
      • de Stichting voor Toegepast Biologisch Onderzoek in de Natuur (I.T.O.B.N.),
      • de Stichting Centrum voor Plantenfysiologisch Onderzoek,
      • de Stichting Internationaal Agrarisch Centrum,
      • de Stichting Instituut voor de toepassing van Atoomenergie in de Landbouw,
      • de Stichting Landbouw Fysisch-Technische Dienst,
      • de Stichting Centrale Werkplaats.
  • Erbij vanaf 1964
    • Coördinatie van de werkzaamheden mede in verband met de behartiging van en/of de medewerking aan de vertegenwoordiging van de Nederlandse regering in internationale organisaties en organen, waarin technische aangelegenheden betreffende de landbouw aan de orde worden gesteld.
    • Behandeling van zaken van algemene aard.
    • Secretariaat van het Nederlands Nationaal F.A.O.-comité.
    • Behandeling, resp. coördinatie van aangelegenheden betreffende de technische hulpverlening op agrarisch gebied aan ontwikkelingslanden.
    • Behandeling grond- en pachtzaken.
  • Erbij vanaf 1970
    • De zaken van aankoop van gronden en opstallen, nieuw- en verbouw, ten dienste van het ministerie en de hieronder ressorterende diensten, instellingen en stichtingen.
    • De aangelegenheden betreffende organisatie van toezicht op het voedselvoorzieningsin- en verkoopbureau (V.I.B.).
    • De aangelegenheden betreffende de economische verdedigingsvoorbereiding.
    • De coördinatie van aangelegenheden betreffende de radioactieve besmetting in de voedselketen.
    • De aangelegenheden betreffende de voedingsvoorlichting en de behartiging van de consumentenaangelegenheden.
    • De aangelegenheden op statistisch gebied, mede ten behoeve van internationale organisaties, buitenlandse instanties en internationale besprekingen.
Alfabetisch overzicht van leidinggevend personeel
Naam leidinggevende Organisatieonderdeel Periode
Altena, L. van Afd. Statistiek en Documentatie 1970 -
Coole, J. de Financiële en Organisatorische zaken (en huisvestingszaken) 1966 - 1968
Coole, J. de Bureau Tekenwerk en Reprografie 1967
Deeleman, ir. F. Contacten met internationale organisaties en technische hulp 1966 - 1967
Eisses, mr. F. Afd. Grond- en Pachtzaken 1966 - 1969
Funneman, M. Afd. Huisvestingsaangelegenheden 1964 - 1967
Funneman, M. bureau Coördinatie Huisvestingsaangelegenheden 1969
Funneman, M. Afd. Huisvesting en Bouwzaken 1970 -
Leeuwen, mr. J.E. v. Directie AZ 1966 - 1969
Loon, drs. J.P. v. Afd. Economische Verdedigingsvoorbereiding 1970 -
Maandag, ir. F.L.A. inspecteur v.d. Landbouw 1953 - 1957
Maandag, ir. F.L.A. hoofdingenieur A 1958 - 1963
Maarsman, O. Bureau Tekenwerk en Reprografie 1969
Mol, H.J. Afd. Kernenergie 1970 -
Nes, ir. van Directie AZ 1970 -
Segers, mej. E.S. Bibliotheek 1966 - 1969
Venema, D.G. Bureau Buitenlandse Reizen 1968 - 1969
Wall Bake, mr. R.A. v. den Afd./Directie AZ 1946 - 1965
Geraadpleegde bronnen en literatuur
Algemene Geschiedenis der Nederlanden (AGN). Haarlem: Fibula - Van Dishoeck, 1982. Deel 15, nieuwste tijd. Documentatieverzameling van CAS/ITW (doc.) Diverse gecombineerde organisatiebeschikkingen alsmede ongedateerde en niet ondertekende artikelen en beschouwingen betreffende de organisatieonderdelen van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. Z.pl; z.u., z.j. Jansen, Albert. Overzicht van de organisatie en taken van de Afdeling/Directie Algemene Zaken van het Directoraat-Generaal van de Landbouw en Voedselvoorziening van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, 1946 - 1970. Winschoten: CAS/ITW, 1992. Keesings Historisch Archief - geïllustreerd dagboek van het hedendaags wereldgebeuren met voortdurend bijgewerkte index - Onder hoofdredactie van dr. P.H. Ritter jr. Z.pl: z.u., (1946 - 1949). Organisatieschema's van de departementen van Algemeen Bestuur, tijdvak 1860 - 1960. Winschoten: Centrale Archief Selectiedienst, Afdeling Onderzoek, 1986. Schuitemaker, G.J. Inventaris van het archief van de Directie van de Landbouw: Afdeling IV voor de Veeteeltaangelegenheden (1947 - 1950), Afdeling Veeteeltwezen (1950 - 1975), Directie Veeteelt (1957) over de periode september 1947 - oktober 1957. 's-Gravenhage: Ministerie van Landbouw en Visserij, Directie Materiële Zaken, Centrale Afdeling Algemene Secretarie, 1986. Staatsalmanak voor het Koninkrijk der Nederlanden (Stalm). 's-Gravenhage: Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf, 1946 - 1971.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De volgende archieven zijn in 2006 naar het Nationaal Archief overgebracht krachtens art. 12 van de Archiefwet 1995:
  • Directie Algemene Zaken, 1947 - 1970,
  • Directie Grond- en Pachtzaken, 1953 - 1960,
  • Afdeling Boswezen, 1948 - 1970,
  • Afdeling Cultuurtechnische Aangelegenheden, 1947 - 1970,
  • Afdeling Plantenziektenkundige Aangelegenheden, 1947 - 1970.
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
De bewerking in 1993
In 1993 werden de archieven van de volgende afdelingen in één archiefblok bewerkt:
  • Directie Algemene Zaken, 1947 - 1970,
  • Directie Grond- en Pachtzaken, 1953 - 1960,
  • Afdeling Boswezen, 1948 - 1970,
  • Afdeling Cultuurtechnische Aangelegenheden, 1947 - 1970,
  • Afdeling Plantenziektenkundige Aangelegenheden, 1947 - 1970.
De archieven werden geselecteerd aan de hand van de lijst, houdende opgaaf van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in de archieven van het Ministerie van Landbouw en Visserij en in de archieven van de onder dat ministerie ressorterende commissies en ambtenaren, behorende bij de Beschikking van de minister van Landbouw en Visserij en de minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk respectievelijk van 29 december 1966, No. PAZ 400, Afdeling Post- en Archiefzaken en van 3 februari 1967, No. 133349, Afdeling Oudheidkunde en Natuurbescherming.
In totaal was de omvang van de archieven voor de bewerking 131 meter. Hiervan is 1,75 meter afgezonderd als zijnde te vernietigen op termijn, vreemd archief, taakvoorganger en taakopvolger. De in deze inventaris opgenomen stukken omvatten 15,75 meter, zodat het vernietigingspercentage 87,81 is. Het te vernietigen gedeelte is afgevoerd naar het bedrijf Lignac & Levison B.V. te Apeldoorn. Het te bewaren gedeelte is teruggezonden naar het depot van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.
De bewerking in 2006
Bij de bewerking in 2006 vond geen vernietiging plaats.
Verantwoording van de bewerking
De bewerking in 1993
Bij de aanvang van de bewerking werd er van uitgegaan dat het te bewerken archief geordend zou zijn op hoofdonderwerp, onderwerp/afdeling. Tijdens de bewerking bleek dat de in het archief aangetroffen afdelingen zelfstandige archiefvormers waren geweest. De oorspronkelijke indeling op de VNG-code, aangevuld met de sectie-code van de Directie van de Landbouw Afdeling Algemene Zaken, alsmede de indeling in 10-jaren blokken is gehandhaafd.
De bewerking in 2006
In opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, is door de Centrale Archief Selectiedienst in 2005 het archiefbestand herbewerkt.
Op aanwijzing van het Nationaal Archief werd de indeling van de bestaande inventaris herzien. De beschrijvingen van de bestaande inventaris zijn overgenomen en waar nodig aangepast.
Voor de materiële staat van het archief is de bewerking uitgevoerd conform de brochure "Om de kwaliteit van het behoud, normen goede en geordende staat", uitgave Beekhuis/Hol 1993 van de Rijksarchiefdienst/Pivot.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Landbouw: Directie Algemene Zaken, nummer toegang 2.11.55, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Landbouw / Algemene Zaken, 2.11.55, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
Zie ook:
  • 2.11.109 - Inventaris van het archief van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit; Directie Landbouw: afdeling Plantenziektenkundige Aangelegenheden, 1947 - 1970
  • 2.11.110 - Inventaris van het archief van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit; Directie Landbouw: afdeling Grond- en Pachtzaken, 1953 - 1960
  • 2.11.111 - Inventaris van het archief van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit; Directie Landbouw: afdeling Boswezen, 1948 - 1970
  • 2.11.112 - Inventaris van het archief van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit; Directie Landbouw: afdeling Cultuurtechnische Aangelegenheden, 1947 - 1970
Naam leidinggevendeOrganisatieonderdeelPeriode

Archiefbestanddelen