Terug naar zoekresultaten

2.08.85 Inventaris van de archieven van de Directie Financiën Publiekrechtelijke Lichamen (FIPULI), van het Ministerie van Financiën 1931-2004

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.08.85
Inventaris van de archieven van de Directie Financiën Publiekrechtelijke Lichamen (FIPULI), van het Ministerie van Financiën 1931-2004

Auteur

PWAA

Versie

23-03-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2007 / 2021 cc0
( BELANGRIJKE OPMERKING VOOR DE GEBRUIKER: Dit archief is overgebracht naar het Rijksverzameldepot te Emmen en is alleen daar ter inzage. )

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Financiën: Directie Financiën Publiekrechterlijke Lichamen (Fipuli)
Financiën / Dir. Fipuli

Periodisering

archiefvorming: 1947-2004
oudste stuk - jongste stuk: 1933-2004

Archiefbloknummer

F17

Omvang

1279 inventarisnummer(s)

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten. Geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Emmen

Archiefvormers

Ministerie van Financiën / Directie Financiën Publiekrechtelijke Lichamen

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bevat een brede verzameling betreffende de financiering van allerhande aangelegenheden aangaande publiekrechtelijke lichamen, waaronder wetgeving, alsook de totstandkoming en de uitvoering daarvan. Het merendeel van de inventarisnummers in dit archief heeft betrekking op vergoeding van de kosten die gemeenten en provincies hebben gemaakt bij de ruiming van explosieven uit de Tweede Wereldoorlog.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Algemene geschiedenis
De 496 gemeenten en 12 provincies in Nederland zijn voor een groot deel van hun inkomsten afhankelijk van de rijksoverheid. Deels ontvangen zij gelden in de vorm van een algemene uitkering, welke vrij te besteden is, en deels in de vorm van specifieke uitkeringen die besteed dienen te worden aan specifieke doelen die door het desbetreffende ministerie zijn aangegeven. De algemene uitkering is afkomstig uit het Gemeentefonds of Provinciefonds. De directie Financiën Publiekrechtelijke Lichamen (hierna FIPULI) had als onderdeel van het ministerie van Financiën tot taak bij te dragen aan een effectieve beheersing van het totaal van de financiële middelen van de decentrale overheden. Samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (hierna BZK) beheerde zij het Gemeentefonds en Provinciefonds. De directie Fipuli was tevens verantwoordelijk voor de invoering van het BTW-compensatiefonds per 1 januari 2003 bij gemeenten, provincies en regionale openbare lichamen (kaderwetgebieden).
Gemeentefonds (tot 1998)
De ministers van Financiën en van Binnenlandse Zaken hebben beiden een bijzondere verantwoordelijkheid voor de financiële verhouding tussen het Rijk en de gemeenten. De minister van Financiën treedt als eerste ondertekenaar bij de nodige wettelijke voorzieningen, terwijl in de wetsartikelen de minister van Binnenlandse Zaken als eerste wordt genoemd. In 1931 werd het Gemeentefonds ingesteld. Dit is een zelfstandig fonds, waarvan de ontvangsten en betalingen bij of krachtens de Financiële-verhoudingswet worden geregeld. Na de Tweede Wereldoorlog werd geconstateerd dat de oorspronkelijke opzet van het Gemeentefonds op een mislukking was uitgelopen. De Commissie Oud werd ingesteld om het fonds op een nieuwe leest te schoeien. Zij moest advies uitbrengen hoe dat structureel geregeld kon worden. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de Financiële-verhoudingswet 1960. Deze is in 1984 herzien.
De directie FIPULI werd in 1953 opgericht en op 1 mei 2004 opgeheven. Ze behandelden alle aangelegenheden die de financiën, respectievelijk het bestuur van de lagere overheden raakten. De taken van FIPULI in 1953 en voorgangers in 1952 (op basis van Staatsalmanakken 1952 en 1953):
Situatie 1952
Dienst der Rijksbegroting: Afdeling Gemeentefinancien, belast met:
  • Uitvoering van de Wet 15 juli 1929 ( Stb. 338), sedert gewijzigd, betreffende de financiële verhouding tussen het Rijk en de gemeenten
  • Uitvoering van de Wet van 22 december 1933 (Stb. 715) tot steun aan noodlijdende gemeenten
  • Uitvoering van de wet Noodvoorziening gemeentefinanciën (tot 1953)
  • Verdelen en uitkeren van de ondernemingsbelasting aan gemeenten
  • Beheren van de financiële verhouding tussen het Rijk en de provinciën
  • Nadere uitwerking van de Wet Financiering wederopbouw Publiekrechtelijke Lichamen (tot 1953)
  • Beheer van de verhouding van het Rijk met de NV Bank voor Nederlandse Gemeenten
  • Beheer van de administratie van de zogenaamde Werkfondskredieten
Situatie 1953
Dienst der Rijksbegroting: Afdeling Financiën Publiekrechtelijke Lichamen: Bureau Financiële verhouding, belast met:
  • Dezelfde taken als Afdeling Gemeentefinanciën
  • Beheer administratie Gemeentefonds
  • Voorschotverlening voor de financiering van werken ter bevordering van de werkgelegenheid
  • Afgeven en goedkeuren van discontabelverklaring gemeentepromessen
  • Uitkering grondbelasting en personele belasting aan provinciën en gemeenten (1955-1956, 1960-)
Een deel van het archief ging over stuurgroepen en werd beheerd door dhr. Beimers. Hij was hoofd van de afdeling Specifieke en eigen Middelen bij het ministerie van Financiën en plaatsvervangende directeur van FIPULI. Dit archiefdeel bevatte vooral verslagen en vergaderstukken van verschillende stuurgroepen waarvan dhr. Beimers secretaris was.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archiefblok bestond uit 22 kleine archieven die betrekking hadden tot de directie Financiën Publiekrechtelijke Lichamen, afgekort FIPULI. Deze directie viel in de organisatie onder het Directoraat-Generaal van de Rijksbegroting (DGRB) van het ministerie van Financiën. De 22 deelarchieven beslaan een periode van 1919-1993 en waren grotendeels compleet. Voor aanvang van selectie hadden de archiefblokken een omvang van 138,25 meter in totaal. Uiteindelijk zijn er maar vier deelarchieven waarvan stukken ter bewaring geselecteerd zijn. Een van deze deelarchieven, namelijk het deelarchief "Raad van Advies voor de Gemeentefinanciën, 1955-1960" heeft een aparte toegang gekregen.
De verwerving van het archief
Het archief is in 2007 door ministerie van Financiën overgebracht naar het Nationaal Archief, krachtens artikel 23 van de Archiefwet 1995. In 2009 is het archief uitgebreid met een aanvulling over de periode (1966) 1980-1989 (1990).
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het archief bevat een brede verzameling betreffende de financiering van allerhande aangelegenheden aangaande publiekrechtelijke lichamen, waaronder ook wetgeving. In het gehele archief is sprake van dossiervorming. Per dossier wordt één proces behandeld, zoals het tot stand komen van wetten en besluiten, bezoldiging van gemeente personeel, werkverruiming en subsidieverstrekking aan gemeenten. Deze processen brengen neerslag voort zoals ingekomen en uitgaande stukken, notulen van vergaderingen, nota's en rapporten van verschillende commissies, ministeries en lagere overheden.
Selectie en vernietiging
Dit archief is geselecteerd op de volgende Basis Selectie Documenten (BSD):
  • BSD 015, Beleidsterrein Beheer van de Rijksbegroting, 1945-2000, Staatscourant 31 maart 2005 (nr. 62);
  • BSD 142 Bestuurlijke en Financiële organisatie lagere overheden, 2007 Staatscourant 30 januari 2007 (nr. 21);
  • BSD 143 Organisatie Rijksoverheid, 1945-1999 Staatscourant 16 december 2005 (nr. 245)
Stukken van voor 1945 zijn niet aan een handeling gekoppeld en zijn volgens afspraak integraal bewaard gebleven. Er zijn stukken van na 1945 die eigenlijk voor vernietiging in aanmerking komen, maar die bewaard zijn gebleven op grond van artikel 5 lid e van het Archiefbesluit 1995. Bij dit archiefblok zijn de cultuurhistorische gronden: oorlogsrelatie, de wederopbouw en andere uitzonderingsgevallen zoals gijzelingen. De overige stukken werden vernietigd aan de hand van passende handelingen. Hiervan zijn vernietigingslijsten opgesteld en aan het ministerie verstuurd.
Aanvullingen
Er worden geen aanvullingen verwacht op dit archief
Verantwoording van de bewerking
Het archiefblok van de directie FIPULI is geselecteerd en in 2007 bewerkt door het Project Wegwerken Archief Achterstanden (PWAA). In de volgende verantwoording wordt uitgelegd welke selectiecriteria voor de bewaar- en vernietigingstermijn zijn gebruikt.
Het archiefdeel "Dossierbestand" is geselecteerd aan de hand van de BSD’s 15 en 142. Van de te bewaren stukken is een groot deel van voor 1945 en wordt integraal bewaard. De overige te bewaren stukken vallen onder BSD 142, handeling 19, omdat het stukken betreft van de Commissie van Advies. Dit deelarchief had voor aanvang van selectie een omvang van 3,5 meter en na selectie bleef 2 meter ter bewaring over. De rest van het deelarchief kon vernietigd worden.
Het archiefdeel "Archief van dhr. Beimers" is geselecteerd op basis van het BSD 143. Naar aanleiding van handeling 319 wordt een deel bewaard, omdat het interdepartementale vergaderingen betreft waarvan dhr. Beimers het secretariaat had. Dit deelarchief had voor aanvang van selectie een omvang van 6,375 meter en daarna bleef er 1,5 meter ter bewaren over. De rest van het deelarchief kon vernietigd worden.
Het archiefdeel "A-Blok" is geselecteerd op de BSD's 142 en 143. Het deel dat voor bewaring in aanmerking kwam is deels van voor 1945 en werd daarom integraal bewaard. Stukken van na 1945 zonder BSD-handeling zijn veelal bewaard gebleven vanwege cultuurhistorische redenen, zoals oorlogsrelatie, wederopbouw of andere uitzonderingsgevallen zoals gijzeling. Er zijn ook stukken bewaard op BSD 142, handelingen 3, 292 en 297, omdat het stukken betreffende regelgeving gaat. Dit deelarchief had voor aanvang van selectie een omvang van 53,375 meter. Na selectie bleef er 0,75 meter over ter bewaring. De rest van het deelarchief kon vernietigd worden.
In totaal blijft er dus 4,25 meter na selectie ter bewaring over. De resterende deelarchieven kwamen na bewerking voor vernietiging in aanmerking.
Alle stukken zijn van nietjes, plakband en overige hechtmiddelen ontdaan en verpakt in zuurvrije omslagen en zuurvrije archiefdozen. Ze zijn daarna genummerd volgens de inventaris. De omslagen en dozen zijn voorzien van etiketten. Van de te vernietigen stukken zijn vernietigingslijsten opgesteld en deze zijn aan het ministerie van Financiën overgedragen.
Ordening van het archief
Deze toegang is allereerst ingedeeld naar het tijdstip van verwerving, respectievelijk 2007 en een aanvulling in 2009. Vervolgens is de toegang is in de eerste plaats onderwerpsgewijs en op de tweede plaats chronologisch geordend. Over het algemeen betreft het enkelvoudige beschrijvingen van de stukken, onderverdeeld in diverse rubrieken. Uitzondering hierop is het archiefdeel "Archief van dhr. Beimers". Hierin zijn veelal verzamelbeschrijvingen opgenomen en indeling heeft plaatsgevonden aan de hand van de verschillende commissies waarvan de heer Beimers het secretariaat beheerde.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. er zijn geen beperkingen krachtens auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Financiën: Directie Financiën Publiekrechterlijke Lichamen (Fipuli), nummer toegang 2.08.85, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Financiën / Dir. Fipuli, 2.08.85, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
Er is mogelijk dat er verwante archieven betreffende de Gemeentefonds en Provinciefonds zich bij ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) bevinden. FIPULI van ministerie van Financiën beheerde namelijk samen met het ministerie van BZK de Gemeentefonds en Provinciefonds.

Archiefbestanddelen