Terug naar zoekresultaten

2.06.081 Inventaris van het archief van de Rijkscommissie Werkverruiming en voorgangers, (1918) 1922-1946

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

2.06.081
Inventaris van het archief van de Rijkscommissie Werkverruiming en voorgangers, (1918) 1922-1946

Auteur

Centrale Archief Selectiedienst

Versie

06-07-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1994 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Rijkscommissie Werkverruiming
Rijkscie. Werkverruiming

Periodisering

archiefvorming: 1922-1946
oudste stuk - jongste stuk: 1918-1946

Archiefbloknummer

E20190

Omvang

; 1557 inventarisnummer(s) 14,70 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Centraal Comité voor Verruiming van Werkgelegenheid Rijkscommissie voor Verruiming en Regularisatie van Werkgelegenheid Rijkscommissie van Advies voor Werkverschaffing Rijkscommissie van Advies voor Werkverruiming, , 1917-1920, , 1920-1922, , 1922-1926, , 1926-1946

Samenvatting van de inhoud van het archief

Economische problemen noodzaakten in de eerste helft van de 20e eeuw diverse initiatieven die moesten leiden tot een groei van de werkgelegenheid. Tussen 1917-1946 heeft een viertal commissies zich hier namens de overheid mee beziggehouden. Het archief bevat notulen van vergaderingen, nota's, indicateurs op de correspondentie en overige stukken m.b.t. de organisatie. Het archief is verder op dossier geordend. Een aantal van de dossiers hebben betrekking op de oprichting en ondersteuning van allerlei ondernemingen en bijbehorende pogingen tot werkverschaffing. Met betrekking tot projecten op het terrein van waterstaat en exportbevordering zijn er aparte reeksen dossiers. Dit geldt tevens voor het gehele overheidsapparaat (geordend per ministerie, gemeente etc.), andersoortige instellingen als scholen en ziekenhuizen en voor de overzeese gebiedsdelen.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Het uitbreken van de eerste wereldoorlog in 1914 stelde tal van economische problemen. De overheid zag zich voor de taak gesteld, daarbij gesteund door het Koninklijk Nationaal Steun Comité, grote groepen van de bevolking die op enigerlei wijze economisch door de crisis getroffen waren de helpende hand te bieden. Tot de middelen die tot leniging van de nood werden gebruikt behoorde ook het op zo ruim mogelijke schaal verschaffen van werkgelegenheid. Aanvankelijk deed elke gemeente dit op zijn eigen wijze, wat tot minder gewenste toestanden leidde. Naderhand ontstond behoefte aan een centraal orgaan dat in dezen regelend optrad. In 1917 werd op initiatief van de Nederlandse Werkloosheidsraad met instemming van het Koninklijk Nationaal Steun Comité het Centraal Comité voor Verruiming van Werkgelegenheid opgericht. Na de oorlog oordeelde men dat het semi-officiële Centraal Comité een permanent en formeel karakter diende te krijgen om de werkzaamheden ook in vredestijd te kunnen voortzetten. Daartoe werd ingesteld de Rijkscommissie voor Verruiming en Regularisatie van Werkgelegenheid bij KB van 15 mei 1920 nr. 88. ( Ned. Stcrt. 1920 nr. 105. ) Deze had de volgende taak, in het instellingsbesluit omschreven in art.2:
  1. te onderzoeken of de tijdstippen voor de uitvoering van werken voor rijksrekening zodanig uitgesteld of vervroegd kunnen worden dat arbeiders bij deze werken zoveel mogelijk regelmatige werkgelegenheid vinden
  2. advies te verstrekken, welke werken voor rijksrekening kunnen worden uitgevoerd zodra een verminderde bedrijvigheid in de landbouw, handel of nijverheid het wenselijk maakt de door de overheid verschafte werkgelegenheid uit te breiden
  3. na te gaan onder welke voorwaarden in tijden van verminderde bedrijvigheid in landbouw, handel of nijverheid uitgestelde werken van algemeen nut tot uitvoering kunnen komen
  4. na te gaan op welke wijze moeilijkheden die in de weg staan van verruiming van werkgelegenheid, niet bestaande in uitvoering van rijkswerken, kunnen worden opgeheven
  5. adviezen uit te brengen en voorstellen te doen aan de betrokken departementen betreffende datgene wat kan worden gedaan of nagelaten om door het verschaffen van werkgelegenheid werkloosheid te voorkomen of te verminderen.
Bij de uitvoering van de taak was de Commissie bevoegd aan de ministers te verzoeken een onderzoek te doen instellen en rapport te doen uitbrengen over alles wat voor de uitvoering van zijn taak noodzakelijk geacht werd. Bij een zelfstandig onderzoek diende de Commissie hiervan vooraf kennis te geven aan het ministerie, waaronder de zaak werd geacht te ressorteren. In de Commissie onder voorzitterschap van de Minister van Justitie mr. Th. Heemskerk hadden naast de leden tevens vertegenwoordigers van de departementen zitting. Daar de Commissie niet voldeed aan de verwachtingen die men ervan koesterde werd door de Ministerraad tot opheffing besloten na de verkiezingen van 1922. In december 1922 werd de Commissie vervangen door de Rijkscommissie van advies voor Werkverschaffing, ( KB van 19 december 1922 nr. 67. ) die zichzelf noemde Rijkscommissie (voor) Werkverruiming omdat hij zich in de praktijk tot werkverruiming beperkte (Commissie Nolens). Deze kreeg de ruime taak opgedragen de regering van advies dienen omtrent de te volgen lijnen bij de werkverschaffing. In 1926 werd deze commissie op zijn beurt opgeheven ( KB van 28 mei 1926 nr. 45. ) om plaats te maken voor een nieuwe Rijkscommissie voor Werkverruiming die naast advisering van de regering over maatregelen ter verruiming van de werkgelegenheid tevens bijstand verleende in de uitvoering daarvan. In 1941 moest de Commissie zijn werkzaamheden staken. Na de bevrijding werd geen behoefte meer gevoeld aan de adviezen van de Commissie. In 1946 werd hij opgeheven. ( KB van 2 februari 1946 nr. 13. ) De commissie heeft zijn taak ruim opgevat en behandelde ook onderwerpen als:
  • bevordering van het gebruik van produkten van Nederlands fabrikaat (met name door overheidsinstanties)
  • bevordering van het gebruik van producten van de Nederlandse mijnen
  • stichting van een bank tot het verstrekken van kredieten van staatswege
  • de door het Rijk te volgen gedragslijn bij het financieren van grote werken
  • maatregelen in verband met oprichting, uitbreiding of in standhouding van bedrijven
  • regularisatie van het schildersbedrijf.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De archiefstukken zijn onvoldoende geschoond, geïnventariseerd en materieel verzorgd via het Ministerie van Economische Zaken door het Ministerie van Sociale Zaken overgedragen bij verklaring van overbrenging van 26 januari / 9 februari 1981.
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het archief bestaat uit een klein aantal inventarisnummers met notulen, nota's en inschrijvingsagenda's en klappers op "dossiers" en een groot aantal inventarisnummers met mappen, ingedeeld in rubrieken aangeduid met letters en cijfers. De betekenis van deze letters en cijfers is als volgt:
  • A - "Algemeen"
  • B - Fonds der Electrotechnische Industrie voor natuurwetenschappelijk onderzoek en Staatssteun voor scheepshypotheken voor scheepswerven voor binnenvaartschepen
  • C - Oprichting en instandhouding van individuele ondernemingen
  • D - weg- en waterbouwaangelegenheden
  • E - bedrijfstakken en produkten
  • E0 - Rijksoverheid
  • El - Provinciale overheid
  • E2 - Polders en Waterschappen
  • E3 - Gemeenten
  • E4 - Spoor- en tramwegen
  • E5 - diversen
  • F - ontginningszaken
  • G - waterschaps- en polderaangelegenheden
  • H - Peel-mijnvelden
  • J - steun aan de Zuiderzeevissersbevolking
  • K - regularisatie van werkgelegenheid.
Er zijn enkele stukken van voorgangers van de commissie aanwezig in het archief.
Selectie en vernietiging
Bij de herinventarisatie is van de 19,7 m 2,5 m (12,5) vernietigd.
De vernietiging vond plaats aan de hand van de CAS-vernietigingslijst voor de categorieën stukken algemeen, organisatie en personeel. Van de stukken betreffende de taakuitvoering zijn alleen de stukken van zeer eenvoudige aard (inlichtingen) vernietigd.
Verantwoording van de bewerking
Het archief is op grond van een archiefbewerkingsplan van het Algemeen Rijksarchief bewerkt door de Centrale Archief Selectiedienst te Winschoten in 1994.
Een uitgebreide index op namen en zaken is toegevoegd.
In één van de archiefdozen werden bescheiden van de Subcommissie ter Bevordering van de Werkgelegenheid in de Binnenscheepvaart van het Werkfonds 1934 aangetroffen. Deze bescheiden werden op grond van het bestemmingsbeginsel afgescheiden.
Ordening van het archief
Op enkele kleine aanpassingen na, is de oorspronkelijke ordening gehandhaafd. De oorspronkelijke rubriek A - Algemeen is bij de herinventarisatie verspreid over diverse rubrieken. De beschrijvingen zijn aangepast en verfijnd.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Rijkscommissie Werkverruiming, nummer toegang 2.06.081, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Rijkscie. Werkverruiming, 2.06.081, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen