Terug naar zoekresultaten

2.06.110 Inventaris van het archief van de Centrale Commissie voor de Statistiek, (1891) 1892-2003

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.06.110
Inventaris van het archief van de Centrale Commissie voor de Statistiek, (1891) 1892-2003

Auteur

Centrale Archief Selectiedienst / M.H.E.G. Blezer

Versie

18-05-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2009, 2017 cc0
( BELANGRIJKE OPMERKING VOOR DE GEBRUIKER: Dit archief is overgebracht naar het Rijksverzameldepot te Emmen en is alleen daar ter inzage. )

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Economische Zaken: Centrale Commissie voor de Statistiek
EZ / CCS .

Periodisering

archiefvorming: 1892-2003
oudste stuk - jongste stuk: 1891-2003

Archiefbloknummer

E2

Omvang

; 1495 inventarisnummer(s) 30,12 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Emmen

Archiefvormers

Ministerie van Binnenlandse Zaken / Centrale Commissie voor de Statistiek (1892-1932) Ministerie van Economische Zaken en Arbeid / Centrale Commissie voor de Statistiek (1933-1934) Ministerie van Economische Zaken / Centrale Commissie voor de Statistiek (1934-1936) Ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart / Centrale Commissie voor de Statistiek (1936-1938) Ministerie van Economische Zaken / Centrale Commissie voor de Statistiek (1938-1941) Ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart / Centrale Commissie voor de Statistiek (1942-1945) Ministerie van Handel en Nijverheid / Centrale Commissie voor de Statistiek (1946-1947) Ministerie van Economische Zaken / Centrale Commissie voor de Statistiek (1947-1968)

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bevat vergaderstukken alsmede de correspondentie hierover, voorts stukken betreffende het instellen, samenstellen, organiseren en reorganiseren van de Centrale Commissie voor de Statistiek en het Centraal Bureau voor de Statistiek. Verder omvat het archief alle voorkomende bedrijfsadministratie, een index op ingekomen en uitgegane stukken en agenda's. Deel van het archief zijn verder stukken betreffende het behandelen van verzoeken tot het verrichten of staken van statistische onderzoeken en stukken betreffende het verstrekken van advies. Ten slotte diverse stukken van sub-commissies betreffende uiteenlopende onderwerpen: van de statistiek van schoolverzuim, via ambtenarenstatistiek tot sterftestatistiek en algemene bevolkingsstatistiek.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Geschiedenis, taken en organisatie
( Deze tekst is ontleend aan RIO 053: Geschiedschrijving van de toekomst. Een onderzoek naar instituties en handelingen met betrekking tot de algemene wetenschappelijke voorbereiding van het Regeringsbeleid, (1892) 1945 - 1996. )
Geschiedenis
Met de volkstelling in 1795 kwam de eerste centrale overheidsstatistiek tot stand. In de 19e eeuw werd de samenleving door verschillende overheidsorganen statistisch onderzocht. Zo vonden er tienjaarlijks volkstellingen plaats. Tot de instelling van de Centrale Commissie voor de Statistiek in 1892 hebben in het Ministerie van Binnenlandse Zaken twee bureaus de ambtelijke statistiek verzorgd:
1826 - 1830 een statistisch bureau onder leiding van een Commissie voor de Statistiek waarvan de Minister van Binnenlandse Zaken voorzitter was;
1848 - 1878 een statistisch bureau als onderdeel van de departementale organisatie.
Ten behoeve van de eenheid van de statistiek ontstond er gaandeweg een behoefte aan een centraal instituut voor statistisch onderzoek. Dit instituut kon in de ogen van velen geen onderdeel van een departement vormen. Een losstaand instituut werd door de regering echter te duur gevonden. Om aan de groeiende behoefte aan statistieken te voldoen richtte de in 1856 opgerichte Vereeniging voor de Statistiek in 1884, in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, een eigen Statistisch Instituut op. Dit instituut werd belast met de verzameling, bewerking en waar mogelijk, internationale vergelijking van statistieken. Dit Instituut bleek voor haar taak onvoldoende geëquipeerd. Na het aantreden van het liberaal-linkse kabinet Van Tienhoven veranderde het tij. De Ministers van Financiën en Binnenlandse Zaken, respectievelijk N.G. Pierson en J.P.R. Tak van Poortvliet droegen de statistiek een warm hart toe. Door prangende vraagstukken van sociaaleconomische aard bleek de behoefte aan inzichtelijkheid van de maatschappelijke werkelijkheid groot. De statistiek werd hiertoe onmisbaar geacht. Ook in de samenleving groeide de behoefte aan onafhankelijke en deskundig samengestelde statistische informatie en nam de belangstelling voor wetenschappelijk onderzoek toe.
Met de instelling van een Centrale Commissie voor de Statistiek (CCS) bij K.B. van 6 oktober 1892 beoogde Tak van Poortvliet de bezwaren tegen een centraal statistisch bureau te omzeilen. De Commissie ressorteerde budgettair onder een ministerie maar kreeg zelfstandig gezag. Haar activiteiten vielen niet onder de verantwoordelijkheid van een minister. De taak van de Commissie bestond enerzijds uit het verstrekken van adviezen en anderzijds uit het zelfstandig samenstellen van de statistieken.
Geleidelijk verminderde de behoefte aan adviezen terwijl de vraag naar statistisch onderzoek toenam. Voor dit laatste bleek de Commissie niet de geëigende instelling. Hiertoe diende een statistisch bureau opgericht te worden. Wat gedurende de 19e eeuw onmogelijk leek was dankzij de links-liberale Goeman Borgesius als Minister van Binnenlandse Zaken en Pierson als Minister-President snel beklonken. Op 9 januari 1899 werd bij K.B. de taak tot dusver aan de CCS opgedragen, verdeeld over de CCS en een nieuw opgericht Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De Commissie behield haar adviserende taak, maar de uitvoering van statistisch onderzoek werd aan het Centraal Bureau opgedragen.
Taken
Sinds 1892 heeft de CCS de supervisie over de overheidsstatistieken. Oorspronkelijk verzamelde en publiceerde de CCS de statistische gegevens zelf, doch in 1899 werd deze taak overgedragen aan het CBS. Sinds die tijd is aan de CCS het toezicht op de statistische werkzaamheden binnen de rijksoverheid in het algemeen en het CBS in het bijzonder opgedragen. Zo adviseerde de CCS over ieder nieuw of gewijzigd onderwerp van statistisch onderzoek van regeringswege verricht en werden alle werk- en meerjarenprogramma's van het CBS aan haar ter goedkeuring voorgelegd. Het CBS verzamelt zowel actief als passief de benodigde gegevens. Het CBS heeft tot taak het verrichten van statistisch onderzoek ten behoeve van praktijk, beleid en wetenschap en het openbaar maken van de op grond van zodanig onderzoek samengestelde statistieken.
Organisatie en werkwijze
Van 1892 tot 1932 ressorteerde de CCS onder het ministerie van Binnenlandse Zaken, daarna onder het Ministerie van Economische Zaken. De CCS bestond tot 1 juli 1996 uit maximaal 50 leden, enerzijds ambtelijke vertegenwoordigers (één van elk departement) en anderzijds representanten uit de wetenschappelijke wereld en uit kringen van het bedrijfsleven, de vakbeweging, maatschappelijke organisaties en dergelijke. Deze samenstelling diende het objectieve beleid met betrekking tot de statistiek te bevorderen: zowel berichtgevers als gebruikers van statistieken zijn erin vertegenwoordigd.
De CCS kwam minimaal twee maal per jaar in Algemene Vergadering bijeen. Dit bleef in de wet van 1996 ongewijzigd. Tot 1996 kwamen in de voorjaarsvergadering actuele onderwerpen aan bod en in de najaarsvergadering de werk- en/of meerjarenprogramma's van het CBS. De voorbereiding van deze vergaderingen kon de CCS vanaf haar oprichting delegeren aan subcommissies. Van 1982 tot 1996 werden de voorbereidende werkzaamheden bij reglement van orde opgedragen aan:
Het Dagelijks Bestuur van de Commissie ligt bij het Presidium bestaande uit de voorzitter, de ondervoorzitters, de voorzitters der programmacommissies en de Directeur-Generaal van de Statistiek. Het werd bijgestaan door de secretaris.
De drie Programma-commissies voor economische, sociaaleconomische en sociaalculturele statistieken bereidden de najaarsvergadering van de CCS voor. Zij bestudeerden hiertoe de werkprogramma's en meerjarenprogramma's van het CBS en gaven hierover advies aan de CCS. Deze zogenaamde subcommissies bestonden uit leden van de CCS.
De Begrotingscommissie bereidde de bespreking van de financiële consequenties van de werk- en meerjarenprogramma's van het CBS voor de najaarsvergadering voor. Deze zogenaamde subcommissie bestonden uit leden van de CCS.
Voorts waren er twintig Commissies van Advies. Deze werden tot 1996 ingesteld en geïnstrueerd door het Presidium. Iedere Commissie van Advies besloeg een onderzoeksterrein dat overeenkwam met een terrein dat door een hoofdafdeling van het CBS werd bestreken. Hierin hadden voornamelijk niet-leden van de CCS zitting, de nadruk ligt op de inhoudelijke deskundigheid van de leden. Hun adviezen werden aan de voorzitter van de CCS ter kennis gebracht. Hij besliste over verdere afdoening. Het secretariaat werd bekleed door een ambtenaar van het CBS.
Met de invoering van de Wet van 18 april 1996 diende de CCS een nieuw reglement van orde op te stellen. Deze bepaalde dat er twee soorten subcommissies zijn: Commissies van Advies en Bijzondere Subcommissies. De Commissies van Advies hebben tot taak het adviseren van de CCS over de prioriteiten van beleid, het gebruik van methoden en technieken en de coördinatie van statistieken die bij andere instanties opgesteld worden. De leden en de voorzitter van deze commissies worden door de CCS benoemd. Ook hier is de secretaris een door de Directeur-Generaal van de statistiek aangewezen ambtenaar van het CBS en is de secretaris louter een adviserend lid. De CCS kan ter voorbereiding van haar beslissingen uit haar midden Bijzondere Commissies samenstellen.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
Overbrenging van een overheidsarchief

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
Voor de bewerking van het archiefblok 1892-1950 is geen gebruik gemaakt van een selectielijst. De reden hiervoor is dat het grootste gedeelte van het archief de periode tot 1945 beslaat. Over deze periode is geen selectiemiddel vastgesteld waardoor alles automatisch voor bewaring in aanmerking komt. In het verlengde daarvan is er voor gekozen voor de periode 1945 - 1950 ook geen selectielijst te gebruiken om zo de uniformiteit van dit archiefblok te garanderen.
(Blok 1951-2003) Het aanwijzen van stukken die voor vernietiging in aanmerking kwamen, vond plaats aan de hand van de selectielijst neerslag handelingen Centraal Bureau voor de Statistiek beleidsterrein Algemeen Wetenschappelijke voorbereiding van het regeringsbeleid vanaf 1945, gepubliceerd in de Staatscourant 3 augustus 2006.De in de inventaris opgenomen stukken zijn op basis van de volgende handelingen uit het BSD geselecteerd: 7, 32, 37, 44, 46, 49, 50, 52, 55, 57, 58, 70 en 232.
Verantwoording van de bewerking
Dit archiefblok is bewerkt als uitvloeisel van het meerjarenconvenant zoals dit is afgesloten tussen het Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) op 15 februari 2000.
Het archiefblok omvat het archief van de Centrale Commissie voor de Statistiek over de periode (1891) 1892 - 1950 (1968). De begincesuur voor dit archief is het jaar 1892. De eindcesuur is gelegen in het jaar 1959.
Bij aanvang en na bewerking bestond het archief uit 14,5 meter.
Het uiteindelijke resultaat van de bewerking is een klassieke toegang op de archiefbestanden van het archief van de Centrale Commissie voor de Statistiek over de periode (1891) 1892 - 1950 (1968). De toegang is gebaseerd op de taken en organisatie van de Commissie. De verschillende archiefstukken zijn chronologisch geordend.
Materiële verzorging Ten behoeve van de overbrenging naar het Nationaal Archief dient het archief te voldoen aan de in de Regeling duurzaamheid archiefbescheiden (2001) gestelde eisen. Concreet betekent dit dat de volgende stappen zijn uitgevoerd:
  • Alle ijzerwerk (paperclips, nietjes, hechtmechanieken e.d.) is verwijderd;
  • Foto's, lichtdrukken en andere materialen die aan sterkere chemische reacties dan goed papier onderhevig zijn, zijn voorzien van afzonderlijke fourflaps;
  • Omslagen, archiefdozen en etiketten voldoen aan de ICN-kwaliteitseis.
Het archiefblok 1951-2003 iis bewerkt door het Centraal Bureau voor de Statistiek door mevrouw M.H.E.G. Blezer.Het archiefblok omvat het archief van de Centrale Commissie voor de Statistiek over de periode 1951 – 2003. Vanaf 2004 is het Centraal Bureau voor de Statistiek digitaal gaan archiveren. Het archief bestond uit (303 dozen) 35 strekkende meter. Na bewerking 150 dozen, 17 strekkende meter.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Economische Zaken: Centrale Commissie voor de Statistiek , nummer toegang 2.06.110, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, EZ / CCS ., 2.06.110, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen