2.06.059.16 Inventaris van het archief van het Ministerie van Economische Zaken: Bureau Zakenreizen, 1945-1950

Bij het weer op gang komen van het economische leven, direct na de bevrijding, bestond de behoefte en de noodzaak tot het weer opbouwen van de handels- en zakenrelaties met het buitenland. Daarnaast had Nederland een ernstig gebrek aan buitenlandse deviezen. Dat was de reden dat slechts op zeer beperkte schaal reizen naar het buitenland gemaakt mochten worden. Bovendien wilde men voorkomen dat Nederlanders die zich tijdens de bezetting niet al te vaderlandslievend hadden gedragen Nederland, en daarmee hun vervolging, zouden ontvluchten.

Ieder die Nederland om welke reden dan ook wilde verlaten, moest zich aan een aantal formaliteiten onderwerpen. Behalve een paspoort diende men te beschikken over een deviezenreisvergunning, waarmee men bij een bank een beperkte hoeveelheid buitenlands geld kon kopen. Een gunstige verklaring van hetwas eveneens noodzakelijk. Voorts wensten de overheden van de te bezoeken landen aanvankelijk ook niet iedereen tot hun land toe te laten. Men moest dus over een visum of een permit beschikken. Die kreeg men meestal slechts als men over een verklaring van de eigen overheid beschikte, dat de gewenste reis nodig en nuttig was voor beide landen. Bureau Nationale Veiligheid

Verschillende ministeries waren met de uitvoering van al deze regels belast. Bij het Ministerie van Handel en Nijverheid, sinds 1946 van Economische Zaken, behoorde het tot de taak van het Bureau Zakenreizen om deviezenreisvergunningen af te geven aan zakenlieden die naar het buitenland wilden gaan om de export weer op gang te brengen. Ook bemiddelde het bureau bij het verkrijgen van allerlei noodzakelijke formulieren en stempels die verder voor zo'n reis nodig waren. Tevens verrichtte men dezelfde werkzaamheden voor ambtenaren van het eigen ministerie die een buitenlandse dienstreis moesten maken.

Per 1 januari 1950 werd het Bureau Zakenreizen opgeheven. De activiteiten t.a.v. de verstrekking van deviezenreisvergunningen gingen over naar De Nederlandsche Bank N.V.. De overige taken werden voortaan uitgevoerd door het per 1 januari 1950 opgerichte Bureau Ambtenarenreizen.

Het archief is gevormd bij de uitvoering van de werkzaamheden van het Bureau Zakenreizen, dus van juli 1945 tot in januari 1950. De laatste stukken zijn opgemaakt en ontvangen bij de liquidatie van het bureau, dat is uitgevoerd door het Bureau Ambtenarenreizen.

Het archiefblok is na de opheffing van het Bureau Zakenreizen overgebracht naar de Centrale Archiefbewaarplaats van het Ministerie van Economische Zaken.

In 1969 is het overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief. Wegens ruimtegebruik in het depot aan het Bleijenburg in Den Haag, is het archief geplaatst in het hulpdepot van de Rijksarchiefdienst in Schaarsbergen bij Arnhem. Begin 1980 is het archiefblok verhuisd naar het nieuwe depot van het Algemeen Rijksarchief aan de Prins Willem Alexanderhof te Den Haag.

Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Het archiefblok bevat circulaires, instructies, rapporten, periodieke verslagen, nota's, voorlichtingsmateriaal, alsook enige correspondentie betreffende de toepassing van regelingen voor reizen door ambtenaren en zakenlieden naar het buitenland.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Het archief bevat geen stukken welke in een zodanige staat verkeren, dat raadpleging of kopieëring ervan aan belemmeringen onderworpen zijn. Evenmin behoren buitenformaat stukken of anderszins afwijkende stukken tot het archief.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Economische Zaken: Bureau Zakenreizen, nummer toegang 2.06.059.16, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, EZ / Zakenreizen, 2.06.059.16, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

In archieven van instellingen waarmee het Bureau Zakenreizen heeft gecorrespondeerd, kunnen bescheiden betreffende hetzelfde onderwerp worden aangetroffen. De belangrijkste instellingen zijn:,enDaarnaast bevat het Centraal archief van hetnog een beperkt aantal bescheiden die relevant kunnen zijn. Ministerie van Buitenlandse Zaken Ministerie van Oorlog De Nederlandsche Bank N.V. Ministerie van Economische Zaken