Terug naar zoekresultaten

1.03.02 Inventaris van de archieven van de Directies ter Equipering van Oorlogsschepen, 1631-1657

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

1.03.02
Inventaris van de archieven van de Directies ter Equipering van Oorlogsschepen, 1631-1657

Auteur

R. Bijlsma

Versie

01-05-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1932 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Directies Equipering Oorlogsschepen
Equipering Oorlogsschepen

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1631-1657

Archiefbloknummer

1119

Omvang

; 33 inventarisnummer(s) 1,06 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van vóór ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-Hollandse klerkencursief.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

College ter Admiraliteit in West-Friesland en het Noorderkwartier, Directie Equipering Oorlogsschepen College ter Admiraliteit op de Maze, Directie Equipering Oorlogsschepen College ter Admiraliteit te Amsterdam, Directie Equipering Oorlogsschepen

Samenvatting van de inhoud van het archief

In het tweede kwart van de zeventiende eeuw bestond er onvrede onder de kooplieden van diverse steden over de bescherming die de oorlogsvloot hen bood. Zij besloten daarop zelfstandig schepen uit te rusten, die in samenwerking met de vloot op zee zouden opereren. Het archief bevat, behalve resoluties en correspondentie van diverse Directies, voornamelijk financiële gegevens aan inkomsten en uitgaven omtrent de uitrusting.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Deze directie werd ingegsteld bij resolutie van de Staten-Generaal van 24 maart 1631 en had haar oorsprong te danken aan de lastige worstelstrijd met de Duinkerkers, waarin zij grote diensten bewezen heeft. Zij herleefde in de Eerste Engelse Oorlog, doch voldeed toen niet aan de verwachtingen, nadat met hogere eisen moest gaan stellen aan de bouw, grootte en bemanning der schepen, om aan de uitstekend uitgeruste Engelse vloot het hoofd te kunnen bieden. De directieschepen werden door kooplieden en stedelijke regeringen als convooien uitgerust op de onderscheiden plaatsen waar de directie gevestigd was, als Rotterdam, Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Monnikendam, Middelburg, Vlissingen, Zierikzee, Veere en in Friesland en Groningen.
Bij secrete resolutie van de Staten-Generaal van 1 april 1656 werd bepaald dat de directeuren zouden gerekend worden met de ontvangst en het beheer van het last- en veilgeld te hebben opgehouden op 31 december 1655, en tevens dat het bewind van de directeuren der Extraordinaris Equipage zou eindigen.
Zie verder over deze directie: J.C. de Jonge, Nederlandsch Zeewezen , p. 254 s. 99 en 487 en 550.
Betreffende de bevoegdheid der Directiën kan hier volstaan een verwijzing naar hetgeen wordt meegedeeld door:
  1. J.E.Elias; Schetsen uit de geschiedenis van ons zeewezen, 1568-1654 ('s-Gravenhage, 1916-1930)
  2. J.C. de Jonghe: geschiedenis van het Nederlandsche Zeewezen (Haarlem, 1851862)
Geschiedenis van het archiefbeheer
In 1828 zijn met de overbrenging van het archief van de opgeheven Directiën van de Levantsche Handel en de Navigatie op de Middellandse Zee ook verschillende zich blijkbaar vanouds daarin bevindende stukken, afkomstig van Directiën ter equipering van oorlogsschepen te Amsterdam en te Hoorn, gedateerd 1636-1657, overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage.
Op het Nationaal Archief zijn verder komen te berusten enkele stukken afkomstig van dergelijke Directiën te Rotterdam: deze stukken waren deels in bewaring geweest onder het Gemeentebestuur van Rotterdam, deels hadden zij behoord tot de verzameling stukken afkomstig uit het in 1844 door brand geteisterde "Marinearchief", voor welker conservatie Prins Hendrik zorg had gedragen.
De stukken der Directiën te Amsterdam en Hoorn waren bij de inventarisatie van het archief der Directiën van Levantsche handel in 1882 door Mr. van der Burgh gedeeltelijk afgescheiden, gedeeltelijk foutief als archiefstukken der laatstgenoemde Directiën beschreven.
Onder het archief van de Levantse Handel bevonden zich ook brieven en enige registers behorende tot de directie van de Extraordinaris Equipage ter zee te Amsterdam.
Daar deze in geen verband stond tot de directie van de Levantse Handel en haar ontstaan aan andere redenen te danken had, zo moet men onderstellen dat toevallige omstandigheden tot die samenvoeging geleid hebben; misschien is de conjectuur niet gewaagd dat men bij de opheffing dezer directie in 1656 haar archief aan de directie van de Levantse Handel in bewaring heeft gegeven, het zou ook kunnen zijn dat evenals de directie van de Levantse Handel ook die van het Extraordinaris Convooi of Equipage in het stadhuis te Amsterdam vergaderde en ten gevolge daarvan die archieven verenigd zijn.
De verwerving van het archief
Het archief is bij Koninklijk Besluit of ministeriële beschikking overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Verantwoording van de bewerking
Bij de inventarisatie zijn tevens stukken, ingekomen bij de Directie der Extra-ordinaris Equipage te Amsterdam 1652-1657, hierna beschreven onder nr. 4-7, geordend.
Van de bescheiden, afkomstig van de verschillende Directiën ter equipering van oorlogsschepen, wordt hier een beschrijving gegeven, die bedoeld is als een aanhangsel tot Inventaris van de Archieven der Admiraliteitscolleges, bewerkt door J. de Hullu; de stukken zijn derhave gegroepeerd in de volgorde: Rotterdam (als zetel van de Admiraliteit op de Maze) - Amsterdam - Hoorn.
Daar de reden van de vereniging van de archieven van de Directie van de Levantse Handel en die der Directie van de extraordinaris equipage ter zee te Amsterdam niet bekend is, schijnt het verkieslijk deze archieven niet te scheiden, te meer daar in de folianten van de directie van de Levantse Handel te Hoorn in de aanvang van deel I ook copieën voorkomen van het verhandelde in de generale vergaderingen welke door de respectievelijke directeuren van het Extraordinaris Convooi naar Oosten en Noorden te Amsterdam gehouden zijn dde 31ste maart en de 16-18de mei 1631. Hierop waren vertegenwoordigd de steden Amsterdam, Harlingen, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Medemblik en Monnikendam.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Directies Equipering Oorlogsschepen, nummer toegang 1.03.02, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Equipering Oorlogsschepen, 1.03.02, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen